فهرست مطالب
ورم پا اغلب با درد همراه است و می‌تواند فعالیت‌های روزانه را تحت‌تأثیر قرار دهد. ورم اغلب نتیجه تجمع غیرطبیعی مایعات در بافت بدن است اما بیماری‌های مختلفی می‌توانند احتمال ورم‌کردن پا را افزایش دهند. در این مطلب با دلایل ورم پا و راهکارهایی برای رفع آن آشنا می‌شوید.
پاهای ورم‌کرده و دردناک
اگر یک یا هر دو پایتان (از مچ به پایین) ورم کند، راه‌رفتن دشوار و با درد همراه می‌شود. علت ورم همیشه مشخص نیست اما برخی بیماری‌ها احتمال ورم‌کردن پا را افزایش می‌دهند.
ادم یا تجمع غیرعادی مایعات در بافت‌ها
اگر میزان زیادی آب در بدن‌تان جمع شود، دچار ادم (Edema) یا ورم می‌شوید. این وضعیت می‌تواند باعث متورم شدن پاها و همچنین دست‌ها و صورت شود. شاید متوجه شده باشید که پس از نشستن در پروازی طولانی یا ایستادن برای ساعت‌های متوالی، پاهایتان دچار ورم شده یا برخی زنان در دوره قاعدگی، آن را تجربه می‌کنند. ورم معمولاً به‌خودی‌خود از بین می‌رود اما گاهی‌اوقات می‌تواند نشانه بیماری‌هایی مانند سطح پایین پروتئین، نارسایی قلبی یا بیماری‌های کلیوی یا کبدی باشد.
جراحت
اگر پایتان بلغزد یا به شی‌ئی برخورد کند، ورم پا می‌تواند نشانه‌ای از شکستگی استخوان یا پیچ‌خوردگی باشد؛ در پیچ‌خوردگی، بافت انعطاف‌پذیر و محکمی که استخوان‌های اطراف مچ پا را به هم متصل میکند، پاره می‌شود. در چنین وضعیتی، مچ پا و قوزک پایتان احتمالاً متورم خواهد شد زیرا جریان خون به‌سمت آن ناحیه بیشتر می‌شود تا به بهبود آن کمک کند. اگر درد زیادی دارید، نمی‌توانید وزن خود را روی پاهایتان بیندازید یا ظاهر پاها طبیعی به نظر نمی‌رسد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
بارداری
تورم پا بخشی طبیعی از بارداری است زیرا بدن زنان در طول بارداری آب بیشتری را در خود نگه می‌دارد. ممکن است ورم در پایان روز یا پس از مدتی سر پا ایستادن، بدتر شود. معمولاً نشانه مشکل در مادر یا نوزاد نیست اما ممکن است آزاردهنده باشد.
پره‌اکلامپسی
گرچه بسیاری از زنان باردار پاهایشان متورم است، اما اگر ورم با سردرد، حالت‌تهوع، مشکل تنفسی یا شکم‌درد همراه باشد، می‌تواند نشانه پره‌اکلامپسی (مسمومیت بارداری) باشد. پره‌اکلامپسی حداقل تا هفته بیستم بارداری ظاهر نمی‌شود و با فشار خون بالا نیز مرتبط است. این عارضه می‌تواند به کبد یا کلیه‌های شما آسیب برساند و اگر درمان نشود، شاید عواقبی جدی داشته باشد. اگر هریک از علائم بالا را دارید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
لنف‌ادم
زمانی به لنف‌ادم (Lymphedema) مبتلا می‌شوید که یک یا چند غده لنفاوی (غدد کوچکی که بخشی از سیستم ایمنی بدن شما هستند) آسیب ببینند یا برداشته شوند؛ ممکن است حین درمان سرطان چنین اتفاقی بیفتد. در نتیجه، بدن‌تان مایعات کمتری را دفع میکند و دست‌ها و پاها متورم می‌شوند. لنف‌ادم همچنین می‌تواند پیامد آسیب به عروق لنفاوی یا ناهنجاری‌های دیگر سیستم لنفاوی باشد. یکی از روش‌های درمان این اختلال، فشرده‌سازی پنوماتیک نام دارد. در این روش، روی قسمت‌های آسیب‌دیده را با نوعی آستین می‌پوشانید و چند وقت یک‌بار، هوا به درون آستین پمپاژ می‌شود تا به آن ناحیه فشار وارد کند و باعث دفع مایعات شود. ورزش، ماساژ و آستین یا جوراب فشاری نیز می‌توانند مؤثر باشند.
نارسایی مزمن وریدی
خون برای بازگشت از پا به قلب، از رگ‌هایی با «دریچه‌های یک‌طرفه» حرکت میکند تا از بازگشت آن به پایین جلوگیری شود. این دریچه‌ها با افزایش سن یا ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت، آسیب می‌بینند. آسیب به دریچه‌ها ممکن است نتیجه لخته‌های خونی نیز باشد. اگر خون آن‌طور که باید به قلب برنگردد، در پاها انباشته و باعث تورم می‌شود.
نارسایی قلبی
اگر قلب نتواند خون را به‌خوبی پمپاژ کند، دچار نارسایی قلبی می‌شوید. اگر خون در مسیر درستی به‌خوبی جریان نداشته باشد، می‌تواند در پا جمع شود و آن را متورم کند. اگر دچار نارسایی قلبی شده باشید، درازکشیدن به پشت می‌تواند ناراحت‌کننده باشد، قلب سریع‌تر یا با ریتمی غیرمعمول بتپد و نفس‌کشیدن دشوار شود. در صورت مشاهده این علائم، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
بیماری کلیوی
کلیه‌ها مواد زائد خون را فیلتر می‌کنند. اگر درست کار نکنند، به دلیل بیماری‌هایی مانند دیابت یا فشار خون بالا، نمک (سدیم) زیادی در خون باقی می‌ماند. این باعث می‌شود بدن بیش از آنچه باید، آب در خود نگه دارد. نیروی جاذبه آب را پایین می‌کشد و پا و مچ پا متورم می‌شوند.
بیماری کبد
اگر مبتلا به هپاتیت (التهاب کبد) باشید یا الکل زیادی بنوشید، کبد باید دوباره و دوباره خود را بازسازی کند. این مسئله می‌تواند به بافت سالم کبد آسیب بزند و عملکرد کبد دچار اختلال شود. در چنین وضعیتی، مایعات زیادی در شکم و پاها جمع می‌شود و باعث ورم‌کردن آن‌ها می‌شود.
راهکارهای رفع ورم پا
استراحت، یخ، فشار و بالابردن
یکی از روش‌های رفع ورم پا، از چهار بخش تشکیل شده: «استراحت»، «یخ»، «فشار» و «بالابردن». این راهکار برای پیچ‌خوردگی و شکستگی استخوان بسیار مفید است اما اگر پاهایتان به دلایل دیگری نیز متورم شده باشد، به رفع ورم کمک میکند. اگر استراحت کنید و پاهایتان را بالا بیاورید، مایعات از پاها دور می‌شود. یخ باعث می‌شود رگ‌های خونی باریک‌تر شود، در نتیجه باعث محدود شدن جریان خون و کاهش درد می‌شود. جوراب‌های بسیار تنگی که با نام جوراب طبی شناخته می‌شوند یا کش‌هایی که دور پاها بسته می‌شوند، می‌توانند به دور کردن مایعات از پاها کمک کنند.
حرکت
اگر سعی کنید بیشتر از یک ساعت در حالت نشسته نمانید، مایعات در هیچ‌یک از اعضای بدن‌تان جمع نمی‌شود و خون در سراسر بدن به حرکت درمی‌آید. هر فعالیتی که زانوها را حرکت دهد و مچ پا را خم کند، به پیشگیری از ورم و رفع آن کمک میکند.
مصرف دارو
برخی از داروهایی که برای درمان فشار خون بالا، دیابت و التهاب استفاده می‌شوند، می‌توانند باعث احتباس بیش از حد آب در بدن و در نتیجه، ورم پاها شوند. داروهای دیگری که ادرارآور نامیده می‌شوند می‌توانند ورم را کاهش دهند. این داروها با افزایش دفعات ادرار کمک می‌کنند مایع بیشتری از بدن دفع شود. همیشه قبل از تغییر یا قطع دارو، با پزشک خود مشورت کنید.
چه موقع به پزشک مراجعه کنم؟
اگر پاهای شما متورم است و دچار نفس‌تنگی هستید یا درد قفسه سینه دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. این نشانه‌ها می‌تواند حاکی از وجود مایع یا لخته خون در ریه‌ها باشد. به پزشک مراجعه کنید اگر:
- بعد از وارد کردن فشار روی پای متورم، گودی ایجاد شده در پا باقی می‌ماند
- پوست در ناحیه متورم دچار کشیدگی یا ترک‌خوردگی شده است
- درد و ورمی دارید که از بین نمی‌رود.
منبع: WebMD
در اپلیکیشن بهزی همیشه می‌توانید با پزشک و درمانگر خود مشاوره کنید و از توصیه‌های درمانی برای بهبود کامل‌تر استفاده کنید.
از داروخانه آنلاین بهتیام نیز می‌توانید مکمل‌ها و محصولات سلامت موردنظر خود را آنلاین تهیه کنید. در مسیر سلامتی و خودمراقبتی همراه شما هستیم.
این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزینی برای تشخیص و درمان توسط پزشک قلمداد شود. هرگز عمل به توصیه‌های پزشک را به‌دلیل مغایرت با مطالبی که می‌خوانید، به تأخیر نیندازید یا نادیده نگیرید.
