رتینوپاتی یا آسیب به شبکیه در دیابت
اگر مبتلا به دیابت هستید، ممکن است چشم شما دچار مشکلاتی شود. یکی از این موارد، آسیب به شبکیه چشم است که رتینوپاتی نام دارد. رتینوپاتی دیابتی می‌تواند باعث کاهش در بینایی شما و در نهایت نابینایی شود. لازم است با وجود ابتلا به دیابت با معاینه و انجام اقداماتی از چشم خود مراقبت کنید. در این مقاله با راه‌های تشخیص و درمان رتینوپاتی دیابتی یا آسیب به شبکیه چشم آشنا شوید.
رتینوپاتی یا شبکیه‌رنجوری دیابتی
نشتی خون از رگ‌ها می‌تواند باعث تورم شبکیه شود و بینایی‌تان را ضعیف کند. شبکیه چشم یا رتینا، لایه‌ای در پشت کره چشم است که سلول‌های حساس به نور در آن قرار دارند. شبکیه نور را حس می‌کند و آن را تبدیل به سیگنال‌هایی می‌کند که مغز شما بتواند آن را رمزگشایی کند تا شما دنیای اطراف‌تان را ببینید. گردش خون ضعیف می‌تواند منجر به گسترش رگ‌های خونی ضعیف روی شبکیه شود. این رگ‌ها به شدت مستعد نشتی و خونریزی هستند که می‌تواند به تضعیف بینایی منجر شود. در این صورت احتمالاً فرد به عینک، لنز و دیگر موارد درمانی نیاز پیدا می‌کند. قند خون بالا در طولانی‌مدت می‌تواند منجر به جداشدگی شبکیه نیز بشود که در صورت عدم درمان مناسب، بینایی را به شدت ضعیف می‌کند.
عوامل افزایش‌دهنده ابتلا به رتینوپاتی دیابتی
رتینوپاتی دیابتی، بیشترین علت کاهش بینایی در مبتلایان به دیابت است. تقریباً تمام افراد مبتلا به دیابت ممکن است به این بیماری دچار شوند. هر قدر مدت‌زمان بیشتری از ابتلا به دیابت بگذرد، احتمال ابتلا به رتینوپاتی دیابتی افزایش می‌یابد.
زمانی که قند خون‌تان را به خوبی کنترل نمی‌کنید یا فشار خون یا کلسترول بالایی دارید، احتمال ابتلای شما به این مشکل بیشتر می‌شود. می‌توانید با کنترل این موارد پرهیز از مواردی مانند کشیدن سیگار، از این بیماری پیشگیری کنید.
روش‌های درمان آسیب به شبکیه در دیابت
اگر به تازگی شبکیه چشم شما آسیب دیده باشد، پزشک احتمالاً سعی می‌کند چگونگی عملکرد چشم شما را تحت نظر قرار دهد. برخی افراد مبتلا به رتینوپاتی نیاز دارند که چشم‌شان را هر دو تا چهار ماه یک بار معاینه کنند. اما اگر آسیب به شبکیه چشم حادتر باشد، درمان باید شروع شود. درمان می‌تواند جلوی پیشرفت این بیماری را بگیرد. در کنار یکی از روش‌های درمان رتینوپانی، کنترل قند خون، فشار خون و کلسترول می‌تواند جلوی وخیم شدن بیماری را بگیرد. روش‌های درمان رتینوپاتی شامل موارد زیر است:
تزریق داروهای ضد فاکتور رشد اندوتلیال عروقی
در مواردی که آسیب به شبکیه بسیار وخیم است، تزریق داروهای ضد فاکتور رشد اندوتلیال عروقی می‌تواند کمک‌کننده باشد. البته ممکن است این داروها همراه با روش‌های دیگر درمانی مانند لیزر و جراحی تجویز شود. در واقع، اگر رتینوپاتی دیابتی داشته باشید، پروتئینی به نام VEGF، می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند خونریزی و ورم ماکولا شود؛ ماکولا بخشی از شبکیه چشم است. داروهای ضد فاکتور رشد اندوتلیال عروقی یا Anti-VEGF با مسدود کردن این پروتئین‌ها به پیشرفت نکردن این بیماری کمک می‌کنند. رایج‌ترین داروهای Anti-VEGF عبارتند از:
- آواستین (بواسیزوماب)
- لوسنتیس (رانیبیزوماب)
بیشتر افرادی که این دارو برای آن‌ها تجویز می‌شود، حداقل سه ماه به تزریق نیاز دارند. برای بعضی افراد، تزریق دارو به‌مرور کم خواهد شد تا در نهایت متوقف شود. اما بعضی دیگر به تزریق مداوم این دارو نیاز خواهند داشت. هنگام تزریق، موارد زیر را انجام می‌دهند:
- از داروی بی‌حسی برای چشم شما استفاده می‌کنند تا هنگام تزریقش درد نداشته باشید.
- چشم شما را برای جلوگیری از عفونت تمیز نگه می‌دارند.
- دارو را با سوزن بسیار کوچکی که تقریباً به ضخامت یک تار مو است در چشم شما تزریق می‌کنند.
بعد از تزریق ممکن است تا مدتی نیاز به استفاده از قطره‌های آنتی‌بیوتیک داشته باشید تا چشم شما در معرض عفونت قرار نگیرد. همچنین این روال درمان و تزریق، بلافاصله بینایی شما را بهبود نمی‌بخشد، پس بهتر است با حفظ آرامش و دور از نگرانی بیش از حد، هر سوالی در این رابطه دارید، آن را با پزشک‌تان مطرح کنید. بیشتر افراد می‌توانند بلافاصله پس از این تزریق به روال عادی زندگی خود بازگردند.
جراحی لیزر
در مراحل اولیه رتینوپاتی دیابتی، ممکن است پزشک‌تان روشی به نام فوتوگواگولاسیون پان رتینال را که نوعی جراحی لیزر است را به شما معرفی کند. در این روش با کمک پرتوهای نور، قسمت‌هایی از شبکیه چشم که رگ‌های خونی غیرطبیعی در آن‌ها رشد می‌کنند، سوزانده می‌شود. درمان با لیزر می‌تواند جلوی پیشرفت این مشکل را در چشم بگیرد. بنابراین، جراحی با لیزر یک روش مهم برای جلوگیری از کاهش بینایی در آسیب‌های شبکیه است. پزشک ممکن است این روش درمان را به تنهایی یا در کنار تزریق دارو به شما پیشنهاد کند. هنگام انجام لیزر احتمالاً:
- از داروی بی‌حسی برای چشم شما استفاده می‌کنند.
- با استفاده از یک لنز مخصوص، پرتوهای نور لیزر را به چشم وارد می‌کنند.
در طول انجام لیزر ممکن است جرقه نور یا لکه‌هایی ببینید یا احساس راحتی در چشمها نداشته باشید و احتمالاً دید شما در طول روز اول مانند حالت عادی و همیشگی نیست. بنابراین، شما به یک نفر احتیاج خواهید داشت که شما را تا خانه همراهی کند. همچنین ممکن است شما به بیش از یک جلسه درمان با لیزر احتیاج داشته باشید.
مانند هر جراحی دیگر، جراحی با لیزر هم می‌تواند خطرهایی داشته باشد. بهتر است با پزشک خود درباره این موارد مشورت کنید. البته معمولاً مزایای این روش درمانی برای افراد بیشتر از خطرهای آن است.
ویترکتومی یا تخلیه زجاجیه
در مراحل آخر رتینوپاتی دیابتی، اگر شبکیه چشم پاره و جدا شود یا خونریزی زیادی در چشم‌تان رخ داده باشد، ممکن است پزشک برای برداشتن بافت زخم، خون و مایع تیره از درون چشم، این عمل جراحی را پیشنهاد دهد. ویترکتومی می‌تواند بینایی شما را بهبود بخشد.
طی این جراحی، در دیواره‌های چشم شما شیارهای کوچکی ایجاد می‌کنند و سپس با یک ابزار مکش ضایعات را از آن خارج خواهند کرد. ممکن است برای جراحی از بی‌حسی چشمها یا بی‌هوشی کامل استفاده کنند. در صورت نیاز به ویترکتومی در هر دو چشم شما، باید برای هر چشم به طور جداگانه یک جراحی انجام شود. پس از بهبود کامل در یک چشم، پزشک جراحی را برای چشم دوم شما انجام خواهد داد.
برخی از افراد نیاز دارند که یک شب پس از این جراحی در بیمارستان بستری شوند و برخی دیگر نیز همان روز مرخص می‌شوند. در هر دو صورت، لازم است فردی همراه شما باشد که شما را تا رسیدن به خانه همراهی کند.
در اپلیکیشن بهزی همیشه می‌توانید با پزشک و درمانگر خود مشاوره کنید و از توصیه‌های درمانی برای بهبود کامل‌تر استفاده کنید.
از داروخانه آنلاین بهتیام نیز می‌توانید مکمل‌ها و محصولات سلامت موردنظر خود را آنلاین تهیه کنید. در مسیر سلامتی و خودمراقبتی همراه شما هستیم.
این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزینی برای تشخیص و درمان توسط پزشک قلمداد شود. هرگز عمل به توصیه‌های پزشک را به‌دلیل مغایرت با مطالبی که می‌خوانید، به تأخیر نیندازید یا نادیده نگیرید.
