داروهای تزریقی دیابت غیر از انسولین

انسولین تنها داروی تزریقی دیابت نیست که پزشک‌تان ممکن است برای شما تجویز کند. داروهای تزریقی دیگری هم هستند که در این مقاله به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

لیراگلوتید (ملیتاید، ویکتوزا)

لیراگلوتید (ملیتاید، ویکتوزا) نیز از دسته GLP-1هاست. لیراگلوتید معمولاً یک بار در روز تزریق می‌شود و به بدن‌تان کمک می‌کند تا انسولین بیشتری آزاد کند و همچنین باعث می‌شود تا گلوکز را از جریان خون به سلول‌های بدن منتقل کند.

موارد مصرف: بزرگسالانی که مبتلا به دیابت نوع دو هستند اما با سایر درمان‌ها به نتیجه‌ای نرسیده‌اند. این دارو معمولاً در ترکیب با متفورمین یا یک داروی سولفونیل‌اوره مصرف می‌شود. اگر قصد دارید باردار شوید، با پزشک خود صحبت کنید، چون لیراگلوتید در زنان باردار مورد مطالعه قرار نگرفته است.

نحوه عملکرد: مانند سایر داروهای از نوع GLP-1، لیراگلوتید، لوزالمعده را برای آزاد کردن انسولین تحریک می‌کند. این کار باعث می‌شود گلوکز از جریان خون خارج و به سلول‌ها منتقل شود. این دارو همچنین مثل داروهای قبلی میزان هورمون گلوکاگونی را که بدن می‌سازد محدود می‌کند. لیراگلوتید باعث می‌شود تا کبد، قند ذخیره‌شده را آزاد کند. این دارو هضم غذا را نیز کند می‌کند.

عوارض جانبی: شایع‌ترین عوارض لیراگلوتید شامل حالت تهوع، اسهال، و سردرد است. التهاب لوزالمعده یا پانکراس عارضه جانبی دیگر آن است که ممکن است در برخی موارد شدید باشد. ممکن است شما واکنش آلرژیکی به لیراگلوتید نشان دهید یا در طول مصرف دارو دچار افت قند خون شوید. بهتر است اگر دچار یکی از عوارض این دارو شدید سریع به پزشک خود اطلاع دهید. بدن می‌تواند در اثر حالت تهوع، استفراغ یا اسهال، دچار کم‌آبی شود. اگر این مورد کنترل نشود ممکن است به نارسایی کلیه منجر شود.

تمام داروهای از نوع GLP-1، از جمله لیراگلوتید، دارای یک اخطار روی جعبه دارو هستند که به این موضوع اشاره دارد که در مطالعات حیوانی، این نوع دارو در برخی از موش‌ها و موش‌های صحرایی به سرطان تیروئید مرتبط بوده است. کارشناسان نمی‌دانند که آیا دارو تأثیر مشابهی در انسان‌ها دارد یا خیر.

داروهای دیابتی که در ایران استفاده نمی‌شوند

برخی از داروها هستند که شاید وقتی در اینترنت به دنبال داروهای دیابت می‌گردید با آن‌ها مواجه شوید ولی اصلاً نام‌شان را نشنیده باشید. این داروها در ایران کمتر وجود دارند یا اصلاً وجود ندارند. لیستی از این داروها در زیر آمده است:

آلبیگلوتاید (تانزئوم)

آلبیگلوتاید (تانزئوم)، نسخه مصنوعی هورمونی به نام GLP-1 (پپتید 1 شبه گلوکاگون) است. روده به طور طبیعی، هنگام غذا خوردن این ماده را آزاد می‌کند. این هورمون به کنترل قند خون کمک می‌کند.

موارد مصرف: بزرگسالانی که مبتلا به دیابت نوع 2 هستند و در استفاده از سایر روش‌های درمانی موفقیتی نداشته‌اند. توجه کنید که اگر قصد بارداری دارید، با پزشک خودتان حتماً صحبت کنید، زیرا محققان مصرف آلبیگلوتاید را در زنان باردار مطالعه نکرده‌اند.

نحوه عملکرد: بعد از اینکه غذا خوردید، آلبیگلوتاید به پانکراس شما کمک می‌کند تا انسولین آزاد کند. این کار باعث می‌شود قند خون به درون سلول‌ها برای استفاده منتقل شود. این ماده همچنین میزان هورمون گلوکاگونی را که بدن‌تان می‌سازد، محدود می‌کند. آلبیگلوتاید، کبد شما را تحریک می‌کند تا قند ذخیره‌شده را آزاد کند. این دارو هضم غذا را هم کند می‌کند.

عوارض جانبی: یکی از شایع‌ترین عوارض آلبیگلوتاید، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، اسهال، حالت تهوع و عوارض پوستی در محل تزریق داروست. التهاب لوزالمعده یا پانکراس که ممکن است شدید باشد، عارضه جانبی دیگر این داروست. تمام داروهای از نوع GLP-1، از جمله آلبیگلوتاید، دارای یک هشدار روی جعبه هستند که می‌گوید در مطالعات حیوانی، این نوع دارو با سرطان تیروئید در برخی موش‌ها و موش‌های صحرایی مرتبط بوده است. با این وجود کارشناسان هنوز نمی‌دانند که آیا در انسان‌ها اثر مشابهی دارد یا خیر.

اگزناتید (بایدوریان، بایتا)

اگزناتید (بایدوریان، بایتا) اولین داروی تأییدشده در دسته GLP-1 بود. بایتا که یکی از نام‌های تجاری داروی اگزناتید است، اول از همه وارد بازار شد. بایتا را به صورت تزریقی و دو بار در روز دریافت می‌کنند. بایدوریان که دیگر نام تجاری اگزناتید است، نسخه جدیدتر و طولانی‌اثر این داروست که به صورت یک بار در هفته تزریق می‌شود. یادتان باشد شما نمی‌توانید هر دوی این داروها را همزمان مصرف کنید.

موارد مصرف: بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع دو که درمان‌های دیگر برای آنها مؤثر نبوده است. اگر فکر می‌کنید ممکن است باردار شوید یا باردار باشید، با پزشک خود صحبت کنید. محققان تأثیر این دارو را روی زنان باردار مطالعه نکرده‌اند.

نحوه عملکرد: مانند سایر داروهای از نوع GLP-1، اگزناتید به پانکراس پیام می‌دهد که انسولین آزاد کند. انسولین، گلوکز را از جریان خون خارج می‌کند و به سلول‌های شما انتقال می‌دهد. همچنین میزان هورمون گلوکاگون تولیدشده توسط بدن را محدود می‌کند. این هورمون باعث می‌شود که کبد شما قند ذخیره‌شده را آزاد کند. این دارو هضم غذا را هم کند می‌کند.

عوارض جانبی: شایع‌ترین عوارض اگزناتید شامل حالت تهوع، استفراغ، اسهال، احساس عصبی بودن، سرگیجه، سردرد، رفلاکس اسید معده، یبوست و ضعف است. این موارد معمولاً بعد از ماه اول مصرف از بین می‌روند. التهاب لوزالمعده یا همان پانکراس، عارضه جانبی دیگر آن است که می‌تواند در برخی موارد نیز شدید باشد.

دانشمندان گزارش‌هایی از نارسایی کلیه در افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند، دریافت کرده‌اند. این احتمال وجود دارد که شما با مصرف اگزناتید دچار قند خون پایین شوید یا واکنش آلرژیکی به دارو نشان دهید. تمام داروهای GLP-1، از جمله هر دو نوع اگزناتید، دارای یک هشدار روی جعبه هستند که می‌گوید در مطالعات حیوانی، این نوع دارو در برخی موش‌ها و موش‌های صحرایی با سرطان تیروئید ارتباط داشته است. اما کارشناسان هنوز نمی‌دانند که آیا تأثیر مشابهی در انسان‌ها دارد یا خیر.

پراملینتید (سیملین)

پراملینتید (سیملین) نسخه مصنوعی هورمونی به نام آمیلین است که لوزالمعده هنگام افزایش قند خون‌تان، به همراه انسولین می‌سازد.

موارد مصرف: این دارو برای افراد مبتلا به دیابت نوع یک که همراه با غذا انسولین مصرف می‌کنند، تأیید شده است. مصرف پراملینتید برای مبتلایان به دیابت نوع 2 که انسولین همراه با غذا مصرف می‌کنند نیز، ایرادی ندارد. اگر فکر می‌کنید ممکن است باردار شوید، به پزشک خود بگویید، زیرا محققان این دارو را در زنان باردار مطالعه نکرده‌اند.

نحوه عملکرد: پراملینتید قبل از وعده غذایی همراه انسولین مصرف می‌شود. این دو دارو برای کاهش قند خون همزمان با هم کار می‌کنند. پراملینتید به شما در هضم آهسته‌تر غذا نیز کمک می‌کند. هضم آهسته غذا باعث می‌شود که مقدار قند کمتری وارد جریان خون‌تان شود. این دارو علاوه بر کنترل سطح A1c، به کاهش اشتهای شما کمک می‌کند و باعث می‌شود تا غذای کمتری بخورید.

عوارض جانبی: حالت تهوع شایع‌ترین عارضه پراملینتید است، اما راهکاری برای کاهش تهوع شما وجود دارد. شروع این دارو با دوز کم و افزایش تدریجی و آهسته آن می‌تواند با حالت تهوع مقابله کند. دیگر عوارض جانبی شامل اشتهای کمتر، استفراغ، درد معده، خستگی، سرگیجه یا سوءهاضمه است. اگر میزان انسولین مصرفی خود را تنظیم نکنید، این دارو می‌تواند باعث کاهش قند خون شما شود.

دولاگلوتید (ترولیسیتی)

دولاگلوتید (ترولیسیتی) یکی دیگر از داروهای از نوع GLP-1 است. معمولاً این دارو به صورت هفته‌ای یک بار تزریق می‌شود. دولاگلوتید به بدن شما کمک می‌کند که انسولین بیشتری آزاد کند و گلوکز را از جریان خون به درون سلول‌ها منتقل کند.

موارد مصرف: بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2 که از سایر روش‌های درمانی دیابت نتیجه‌ای نگرفتند. احتمالاً در این شرایط پزشک شما در کنار ادامه دادن به برنامه رژیمی و ورزش‌تان این دارو را به تنهایی یا در ترکیب با متفورمین، پیوگلیتازون یا یکی از داروهای سولفونیل‌اوره تجویز می‌کند. اگر قصد بارداری دارید، مانند موارد قبل مورد را به پزشک خود بگویید، زیرا محققان این دارو را در زنان باردار مطالعه نکرده‌اند.

نحوه عملکرد: مانند سایر داروهای از نوع GLP-1، دولاگلوتید باعث می‌شود لوزالمعده انسولین آزاد کند، که گلوکز را از جریان خون به درون سلول‌ها منتقل می‌کند. این دارو میزان هورمون گلوکاگونی را که بدن می‌سازد محدود می‌کند. گلوکاگون به طور نرمال کبد شما را به آزاد کردن قند ذخیره شده تحریک می‌کند. این دارو هضم غذا را هم کند می‌کند.

عوارض جانبی: شایع‌ترین عوارض جانبی دولاگلوتید شامل حالت تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم و اشتهای کم است. بد نیست در اینجا هم بگوییم که تمام داروهای GLP-1 از جمله دولاگلوتید دارای یک هشدار روی جعبه هستند که به این موضوع اشاره دارد که در مطالعات حیوانی، این نوع دارو در برخی از موش‌ها و موش‌های صحرایی به سرطان تیروئید مرتبط بوده است. کارشناسان نمی‌دانند که آیا دارو تأثیری مشابهی در افراد دارد یا خیر.

سماگلوتید (اوزمپیک)

سماگلوتید (اوزمپیک) هم یک داروی طولانی‌اثر از نوع GLP-1 است که احتمالاً هفته‌ای یک بار استفاده می‌شود. سماگلوتید به بدن شما کمک می‌کند انسولین بیشتری آزاد کند و گلوکز را از جریان خون به درون سلول‌های شما منتقل کند.

موارد مصرف: بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2 که در سایر درمان‌های دیابت موفقیتی نداشته‌اند. این دارو همچنین در بزرگسالان دارای ریسک بالا برای بیماری‌های قلبی عروقی و کلیوی مورد استفاده قرار گرفته است. محققان این دارو را در زنان باردار یا نوجوانان زیر 18 سال مطالعه نکرده‌اند.

نحوه عملکرد: سماگلوتید هم مانند دیگر داروهای ذکرشده، به لوزالمعده پیام می‌دهد تا انسولین آزاد کند. این موضوع باعث می‌شود گلوکز از جریان خون به سلول‌های شما منتقل شود. سماگلوتید میزان هورمون گلوکاگونی را که بدن می‌سازد محدود می‌کند، زیرا گلوکاگون به طور طبیعی کبد را به آزاد کردن قند ذخیره‌شده تحریک می‌کند. در ترکیب با ورزش، سماگلوتید به دلیل توانایی‌اش در کاهش گرسنگی، ولع غذا و چربی بدن، در درمان چاقی موفق بوده است.

عوارض جانبی: شایع‌ترین عوارض سماگلوتید شامل مقدار خفیف تا متوسطی از حالت تهوع، کاهش اشتها و مشکلات مربوط به چشم است.