4 نکته درباره نگهداری و مصرف انسولین
انسولین هورمونی است که لوزالمعده شما می‌سازد تا به سلول‌ها امکان استفاده از گلوکز را برای دریافت انرژی بدهد. وقتی بدن‌تان انسولین نمی‌سازد یا از آن به طور صحیح استفاده نمی‌کند، احتمالاً پزشک برای شما انسولین ساختگی تجویز کند. اگر شما هم از داروی انسولین استفاده می‌کنید باید با موارد زیر آشنا شوید.
چگونگی و نحوه مصرف انسولین
بسیاری از افراد انسولین را با سرنگ، سیستم کارتریج یا قلم‌های انسولین که از قبل پر شده و آماده تزریق است استفاده می‌کنند. در حال حاضر، می‌توان از پمپ انسولین نیز استفاده کرد ولی هم گران‌تر است و هم در دسترس همه افراد نیست.
این موضوع که انسولین را به چه ناحیه‌ای از بدن تزریق می‌کنید مهم است. به عنوان مثال، با تزریق انسولین به شکم، انسولین را مداوم‌تر و یکنواخت‌تر جذب می‌کنید. بعد از شکم، بهترین ناحیه‌ها برای تزریق انسولین، سطح پشت بازوها، سطح جلوی ران‌ها و باسن است. به عنوان یک توصیه، سعی کنید تزریق انسولین به ناحیه‌ای ثابت از بدن را برای خود به یک عادت تبدیل کنید، اما نقطه دقیق تزریق را تغییر دهید تا از بروز لکه‌ها و اسکار یا زخم‌های زیرپوستی تا حد ممکن جلوگیری کنید. در تصویر زیر می‌توانید نواحی مناسب برای تزریق انسولین را مشاهده کنید.
زمان مصرف انسولین
این موضوع بستگی به نوع انسولین مورد استفاده شما دارد. پزشک شما ممکن است بیش از یک نوع انسولین را تجویز کند. همچنین ممکن است برای فاصله گذاشتن بین دوزهای انسولین‌تان و احتمالاً برای مصرف دیگر داروهای شما نیاز باشد که انسولین را به صورت چند بار در روز مصرف کنید. پزشک معمولاً انسولین طولانی‌اثر را برای تزریق در یک ساعت مشخص تجویز می‌کند اما تزریق بولوس انسولین، بسته به مقدار غذایی است که مصرف می‌کنید. شما باید تزریق بولوس خود را به گونه‌ای زمان‌بندی کنید که گلوکز غذایی که خورده‌اید تقریباً همزمان با شروع تأثیر انسولین، وارد سیستم بدن‌تان شود. این کار کمک می‌کند تا بدن شما بتواند از گلوکز استفاده کند و از واکنش‌های قند خون پایین هم جلوگیری می‌کند.
به عنوان مثال، اگر از انسولین سریع‌الاثر استفاده می‌کنید، احتمالاً آن را 10 دقیقه قبل یا حتی همراه با وعده غذایی مصرف کنید. اگر از انسولین معمولی یا متوسط‌اثر استفاده می‌کنید، عموماً باید آن را حدود نیم ساعت قبل از وعده‌های غذایی یا هنگام خواب مصرف کنید. بهتر است در این زمینه، توصیه‌های پزشک خود را به خوبی دنبال کنید.
اثرات جانبی انسولین
اصلی‌ترین اثرات جانبی استفاده از انسولین می‌تواند این‌ها باشد:
- دچار قند خون پایین شوید.
- افزایش وزن در زمانی که تازه شروع به استفاده از انسولین کرده‌اید.
- ایجاد زخم‌هایی در محلی که تعداد زیادی انسولین به آنجا تزریق کرده‌اید.
- راش‌ها و جوش‌هایی در محل تزریق یا در مواردی نادر، در سراسر بدن ببینید.
در ایران از انسولین استنشاقی استفاده نمی‌شود اما در مورد این نوع انسولین، در صورت ابتلا به آسم یا بیماری مزمن انسدادی ریه، این احتمال وجود دارد که ریه‌های فردی که انسولین را استنشاق می‌کند به طور ناگهانی منقبض شوند.
نگهداری انسولین تزریقی
همیشه دو شیشه یا دو قلم از هر نوع انسولینی که استفاده می‌کنید در خانه داشته باشید. در قلم‌های انسولین، هیچ‌گاه قلم را همراه با سوزن نگه ندارید. نیازی نیست که ویال‌ها و قلم‌های انسولین بازشده را داخل یخچال بگذارید. یک قاعده سرانگشتی در این مورد می‌گوید: «اگر درجه حرارت هوای خانه برای شما راحت و مطلوب باشد، انسولین شما هم سالم می‌ماند.»
شما می‌توانید شیشه یا قلمی را که در حال استفاده از آن هستید، به مدت ۳۰ روز در دمای اتاق نگه دارید. اما دقت کنید که دمای اتاق نباید بالاتر از ۲۶.۶ درجه سانتی‌گراد باشد. انسولین نباید خیلی گرم یا بیش از حد سرد شود و باید از تابش مستقیم نور خورشید دور نگه داشته شود. بنابراین، انسولینی را که یک بار یخ زده، یا در دمای بالاتر از 30 درجه قرار گرفته است، دور بریزید.
بهتر است بقیه شیشه‌ها و قلم‌هایی را که هنوز از آنها استفاده نکرده‌اید و باز نشده‌اند در یخچال نگه دارید. البته باید مراقب باشید که انسولین منجمد نشود. هر زمانی که قصد داشتید از ذخیره‌ها استفاده کنید، شب قبل از استفاده آن را بیرون بیاورید تا دمایش متعادل شود. استفاده از انسولینی که در دمای پایین است می‌تواند برای شما ناراحت‌کننده و دردناک باشد.
همیشه انسولین داخل شیشه را قبل از کشیدن آن به داخل سرنگ نگاه کنید. انواع انسولین سریع‌الاثر، کوتاه‌اثر و برخی از انواع طولانی‌اثر باید شفاف باشند. دیگر اشکال انسولین ممکن است کدر به نظر برسند، اما نباید حاوی چیزی شبیه یک توده یا تکه‌ای به هم چسبیده یا هر بافت دیگری باشند.
هنگام حمل شیشه‌های انسولین، مراقب باشید که آن را شدید تکان ندهید. این کار باعث ایجاد حباب‌های هوا خواهد شد. انسولین به صورت زیرجلدی و در بافت چربی زیر پوست تزریق می‌شود. مقداری هوا در انسولینی که تزریق می‌کنید نمی‌تواند مانند تزریق داخل رگ خطرناک باشد، اما ممکن است باعث تغییر در مقدار انسولینی باشد که دریافت می‌کنید. بد نیست اگر هنگام سفر یا بیرون از خانه، انسولین‌ها را داخل کیف‌های خنک نگه‌دارنده انسولین جابه‌جا کنید.
بهتر است برای اطلاعات بیشتر درباره استفاده، دستورالعمل نگهداری و بروشور داخل بسته‌بندی آنها را نیز بررسی کنید.
در اپلیکیشن بهزی همیشه می‌توانید با پزشک و درمانگر خود مشاوره کنید و از توصیه‌های درمانی برای بهبود کامل‌تر استفاده کنید.
از داروخانه آنلاین بهتیام نیز می‌توانید مکمل‌ها و محصولات سلامت موردنظر خود را آنلاین تهیه کنید. در مسیر سلامتی و خودمراقبتی همراه شما هستیم.
این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزینی برای تشخیص و درمان توسط پزشک قلمداد شود. هرگز عمل به توصیه‌های پزشک را به‌دلیل مغایرت با مطالبی که می‌خوانید، به تأخیر نیندازید یا نادیده نگیرید.
