انواع دیابت را بشناسید

دیابت انواع مختلفی دارد. با شناخت انواع دیابت می‌توانید با نحوه کنترل هر کدام از آن‌ها آشنا شوید تا از میزان نگرانی‌ها کم کنید.

دیابت نوع یک

یکی از انواع دیابت، دیابت نوع یک نام دارد. این نوع دیابت، دیابت وابسته به انسولین هم نامیده می‌شود. از آنجا که شروع این نوع دیابت اغلب از سن‌های پایین‌تر اتفاق می‌افتد، در گذشته به نام دیابت نوجوانی نیز خوانده می‌شد.

دیابت نوع یک، در واقع نوعی بیماری خودایمنی است، زیرا ناشی از حمله بدن از طریق آنتی‌بادی‌ها به یکی از اعضای خودش یعنی پانکراس است. در افراد مبتلا به دیابت نوع یک، پانکراس آسیب می‌بیند و انسولین نمی‌سازد.

یکی از دلایل ابتلا به دیابت نوع یک می‌تواند استعداد ژنتیکی فرد باشد. همچنین ممکن است ابتلا به این نوع دیابت ناشی از سلول‌های معیوب بتا در پانکراس باشد که در حالت طبیعی انسولین می‌سازند.

دیابت نوع یک ممکن است عوارضی داشته باشد. از این عوارض می‌توان به آسیب به مویرگ‌های خونی داخل چشم، اعصاب و کلیه‌ها اشاره کرد. در موارد بدتر این نوع از دیابت می‌تواند حتی باعث بیماری قلبی و سکته شود.

برای درمان دیابت نوع یک، نیاز به مصرف و دریافت انسولین وجود دارد که برای این اتفاق لازم است انسولین به بافت چربی زیر پوست تزریق شود. روش‌های تزریق انسولین عبارتند از:

• تزریقی که با سرنگ‌ انجام می‌شود.
• قلم‌ انسولین که به کارتریج‌های از پیش پرشده و یک سوزن ظریف نیاز دارد.
• جت ‌اینجکتور، نوعی وسیله برای تزریق که با استفاده از هوای پرفشار، انسولین را به داخل بدن می‌فرستد.
• پمپ‌های انسولین که انسولین را از طریق یک لوله انعطاف‌پذیر به نام سوند در زیر پوست شکم تزریق می‌کنند.

افراد مبتلا به دیابت نوع یک با انجام اقداماتی در زندگی به صورت منظم و اصلاح سبک زندگی خود می‌توانند تا حد زیادی بیماری‌شان را کنترل کنند. اگر دیابت نوع یک دارید، بهتر است موارد زیر را در کارهای روزانه خود جدی بگیرید:

• به صورت مکرر سطح قند خون‌تان را اندازه بگیرید.
• به مصرف انسولین و دیگر داروهای مورد نیاز توجه داشته باشید.
• از رژیم غذایی دقیق و محتاطانه‌ای استفاده کنید.
• ورزش روزانه را فراموش نکنید.

افراد مبتلا به دیابت نوع یک در صورتی که قند خون خود را با دقت زیر نظر داشته باشند، تغییرات لازم را در سبک زندگی‌شان اعمال کنند و به برنامه درمانی‌شان وفادار بمانند، می‌توانند زندگی طولانی و فعالی داشته باشند.

دیابت نوع دو

دیابت نوع دو شایع‌ترین شکل دیابت به حساب می‌آید. تقریباً ۹۵ درصد از بزرگسالان مبتلا به دیابت، درگیر دیابت نوع دو هستند.

در گذشته دیابت نوع دو، دیابت بزرگسالان نامیده می‌شد، اما با همه‌گیر شدن چاقی و اضافه وزن در بین کودکان، امروزه نوجوانان بیشتری به دیابت نوع دو مبتلا می‌شوند.

دیابت نوع دو نسبت به دیابت نوع یک معمولاً کم‌خطرتر است. با وجود این، دیابت نوع دو همچنان می‌تواند باعث عوارض وخیمی، به خصوص در کوچک‌ترین رگ‌های خونی بدن شود که کلیه‌ها، اعصاب و چشم‌ها را تغذیه می‌کنند. دیابت نوع دو همچنین خطر بیماری قلبی و سکته را افزایش می‌دهد.

در دیابت نوع دو، پانکراس معمولاً مقداری انسولین می‌سازد اما یا مقداری که ساخته می‌شود برای تأمین نیاز بدن کافی نیست، یا سلول‌های بدن نسبت به آن مقاومت دارند. این مقاومت یا عدم حساسیت نسبت به انسولین عمدتاً در سلول‌های چربی، کبد و ماهیچه‌ها روی می‌دهد.

افرادی که چاق هستند یعنی وزن‌شان نسبت به قد آن‌ها از وزن مطلوب بیش از ۲۰ درصد بالاتر است، به طور خاص در خطر بالای ابتلا به دیابت نوع دو و مشکلات مرتبط با آن هستند. افراد چاق «مقاومت به انسولین» دارند. مقاومت به انسولین، پانکراس را به فعالیت بیش از حد برای تولید انسولین بیشتر وامی‌دارد، اما حتی با این وجود، انسولین برای نگه داشتن قند در حد نرمال کفایت نمی‌کند.

در حال حاضر درمان قطعی برای دیابت وجود ندارد. با این حال، دیابت نوع دو می‌تواند از طریق مدیریت وزن، تغذیه و ورزش، تحت کنترل قرار بگیرد. متأسفانه، دیابت نوع دو معمولاً پیشرفت می‌کند و ممکن است فرد نیازمند درمان با دارو باشد.

آزمایش A1C، نوعی آزمایش خون است که سطح متوسط قند خون را در طول سه ماه اخیر زندگی فرد تخمین می‌زند. با استفاده از آزمایش دوره‌ای A1C‌ می‌توان فهمید که رژیم، ورزش و دارودرمانی با چه کیفیتی قند خون را کنترل می‌کند و مانع از آسیب اندام‌ها می‌شود.

دیابت بارداری

دیابتی که به واسطه بارداری آغاز می‌شود، دیابت بارداری نامیده می‌شود. بارداری تا حدی منجر به مقاومت به انسولین خواهد شد. در واقع، جفت که جنین را به خون وصل می‌کند، هورمون‌های مختلفی را تولید می‌کند که تقریباً تمام این هورمون‌‌ها می‌تواند باعث کاهش عملکرد انسولین در سلول‌های مادر باردار شود. ‌همزمان با رشد جنین، جفت هورمون‌های ضدانسولین بیشتری هم تولید می‌کند. این روال می‌تواند باعث بالا رفتن سطح قند خون مادر باردار شود. این نوع از دیابت اغلب در اواسط یا انتهای بارداری تشخیص داده می‌شود و از آنجا که قند خون بالا در مادر از طریق جفت به کودک منتقل می‌شود، برای محافظت از رشد و نمو کودک، این نوع دیابت باید کنترل شود.

دیابت بارداری �معمولاً پس از پایان بارداری خودبه‌خود برطرف می‌شود. البته این بهبود به صورت ناگهانی نیست و می‌تواند هر زمانی یعنی از چند هفته پس از زایمان تا چند ماه یا برخی مواقع حتی چند سال بعد از آن اتفاق بیفتد.

خطری که در دیابت بارداری متوجه جنین است بیشتر از خطری خواهد بود که متوجه مادر است. برخی از این خطرات عبارتند از، اضافه وزن غیرعادی پیش از تولد، مشکلات تنفسی هنگام تولد و خطر بالای ابتلا به چاقی و دیابت در مراحل بعدی زندگی. خطراتی که مادر را تهدید می‌کند نیز شامل نیاز به عمل سزارین به دلیل اندازه و جثه بزرگ نوزاد و همین‌طور آسیب به قلب، کلیه، اعصاب و چشم خواهد بود. برای درمان طی بارداری نیاز است تا شما به طور مداوم با گروه‌های مراقبت پزشکی‌تان همراه باشید و به نکات زیر توجه کافی داشته باشید:

• از رژیم غذایی دقیق و محتاطانه استفاده کنید تا از تأمین مواد مغذی کافی بدون چربی و کالری اضافی برای بارداری مطمئن شوید.
• روزانه و به شکلی منظم ورزش کنید.
• اضافه وزن بارداری خود را کنترل کنید.
• در صورت لزوم طبق تجویز پزشک متخصص برای کنترل سطح قند خون‌تان از انسولین استفاده کنید.

انواع دیگر دیابت

علاوه بر موارد بالا، انواع دیگری از دیابت هم هستند که برخی از آن‌ها می‌توانند ناشی از شرایطی خاص باشند. برای مثال، بیماری‌های پانکراس، جراحی‌ها و دارودرمانی‌های معین یا عفونت‌ها می‌توانند باعث ایجاد دیابت شوند. به طور کل، این انواع دیابت فقط یک تا پنج درصد از کل موارد دیابت را تشکیل می‌دهند و نسبت به دیگر انوع دیابت کمتر شایع هستند.