آیا کمبود هورمون تستوسترون در زنان خطرناک است؟
سطح هورمون تستوسترون زنان به‌طور طبیعی در طول دوران زندگی ، چرخه قاعدگی و حتی در زمان‌های مختلف یک روز تغییر میکند. یک زن با میزان کم هورمون تستوسترون، هورمون کافی برای کمک به تولید سلول‌های خونی، حفظ میل جنسی یا افزایش سطح سایر هورمون‌های تولیدمثل را ندارد.
سطح هورمون تستوسترون بر موارد زیر اثر می‌گذارد:
- باروری
- میل جنسی
- تولید گلبول‌های قرمز خون
- توده عضلانی و توزیع چربی
بیشتر افراد هورمون تستوسترون را به‌عنوان یک هورمون جنسی مردانه تصور می‌کنند، امّا هر کس به میزان مشخصی از آن نیاز دارد. هر چند که مردان بیشتر از زنان هورمون تستوسترون دارند، امّا غدد فوق کلیوی و تخمدان‌های زنان مقدار کمی از این هورمون را تولید می‌کنند.
معمولا یک خانم باید درمجموع ۱۵ تا ۷۰ نانوگرم هورمون تستوسترون در هر دِسی‌لیتر خون خود داشته باشد. تا به امروز، هیچ دستورالعمل قطعی در رابطه با اینکه چه میزان هورمون تستوسترون در زنان کم محسوب می‌شود، وجود ندارد.
علائم کمبود هورمون تستوسترون در زنان
خانمی که میزان کمی هورمون تستوسترون دارد، ممکن است احساس خستگی و بی‌حالی کند. میزان کم هورمون تستوسترون در زنان می‌تواند سبب ایجاد یک یا چندین مورد از علائم زیر شود:
- کندی
- ضعف عضلانی
- خستگی
- اختلالات خواب
- میل جنسی کم
- کمبود رضایت جنسی
- افزایش وزن
- مشکلات باروری
- چرخه قاعدگی نامنظم
- خشکی واژن
- کاهش تراکم استخوان
توجّه به این نکته مهم است که تحقیقات در این زمینه هنوز ادامه دارد.
ازآنجاکه علائم مرتبط با کمبود هورمون تستوسترون در بین بسیاری از بیماری‌ها مشترک است، یک پزشک قبل از اینکه تشخیص این بیماری را بدهد به دنبال نشانه‌های مشکلات یا بیماری‌های دیگر می‌گردد. پزشک ممکن است موارد زیر را بررسی کند:
- افسردگی
- اضطراب
- بیماری استرس مزمن
- بیماری تیروئید
- ورود به مرحله یائسگی
علل کمبود هورمون تستوسترون در زنان
سطح تستوسترون به‌طور طبیعی با افزایش سن و شروع دوره یائسگی کاهش می‌یابد. دو علت اصلی کاهش هورمون تستوسترون عبارت‌اند از:
- کاهش سطح هورمون به‌عنوان نتیجه طبیعی یائسگی و افزایش سن
- مشکلات تخمدان‌ها یا غده هیپوفیز یا غدد فوق کلیوی
با بالا رفتن سن خانم‌ها میزان هورمون تستوسترون به‌طور طبیعی کاهش می‌یابد. سطح هورمون‌های دیگر نظیر استروژن نیز با گذشت زمان کاهش می‌یابند، به‌ویژه وقتی‌که یک خانم به مرحله یائسگی می‌رسد. در حدود زمان شروع یائسگی، احتمال دارد که میزان تستوسترون در یک زن کاهش یابد چراکه تخمدان‌های او هورمون کمتری تولید می‌کنند. همچنین داروهایی که به مقابله با عوارض جانبی یائسگی می‌پردازند می‌توانند میزان هورمون تستوسترون را کاهش دهند. یکی از این داروها استروژن خوراکی است.
مشکلات تخمدان‌ها و غدد فوق کلیوی نیز می‌توانند باعث کاهش هورمون تستوسترون شوند. برای مثال درصورتی‌که تخمدان‌های یک زن را برداشته باشند، او ممکن است سطح پایینی از این هورمون را داشته باشد و یا درصورتی‌که کمبود هورمون آدرِنال داشته باشد که به این معنا است که غدد فوق کلیوی او به‌خوبی کار نمی‌کنند.
تشخیص کمبود هورمون تستوسترون در زنان
در حال حاضر در مورد درمان میزان پایین تستوسترون در زنان، کمبود تحقیقات وجود دارد. بسیاری از پزشکان بیش از آن‌که نگران میزان زیاد تستوسترون باشند نگران میزان کم آن هستند. برای تشخیص تستوسترون کم در زنان، پزشک با معاینه جسمی شروع میکند و در مورد علائم بیماری از بیمار سؤال می‌پرسد. اگر پزشک به میزان پایین هورمون تستوسترون مشکوک شد، یک آزمایش خون تجویز می‌نماید. گر خانمی هنوز به مرحله یائسگی نرسیده باشد، پزشک احتمالاً بهترین زمان را برای آزمایش تستوسترون به او پیشنهاد خواهد کرد. این امر به دلیل وجود نوسانات هورمونی در طول چرخه قاعدگی است.
درمان کمبود هورمون تستوسترون در زنان
بهبود کیفیت خواب می‌تواند به علائم کمبود تستوسترون کمک کند. برخی از داروهای جایگزین استروژن حاوی تستوسترون هستند. بااین‌حال، ممکن است میزان تستوسترون موجود در داروها برای افزایش میزان این هورمون در بدن کافی نباشد، یا بدن قادر به جذب کامل آن‌ها نباشد.
پزشک ممکن است آمپول یا قرص تستوسترون را تجویز کند با این انتظار که تأثیر آن بر روی زنان مشابه همان تأثیر بر روی مردان باشد که عبارت‌اند از: افزایش سطح انرژی، کاهش خستگی و افزایش میل جنسی. بااین‌حال، بسیاری از پزشکان به زنان توصیه می‌کنند که تستوسترون مصرف نکنند. در همین راستا، سازمان غذا و داروی آمریکا تعداد کمی درمان بر پایه تستوسترون را برای زنان تائید کرده است. این امر به این خاطر است که عوارض مصرف این داروها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ریزش مو
- جوش آکنه
- افزایش موهای زائد صورت
- کلفت شدن صدا
- بزرگ شدن کلیتوریس (بخشی در واژن خانم‌ها)
در عوض پزشک برای درمان علائم کمبود تستوسترون در خانم‌ها ممکن است درمان‌های جایگزین را توصیه کند. این تغییرات درمانی و سبک زندگی می‌تواند شامل این موارد باشد:
- درمان جنسی
- اقدام مرحله‌ای برای کنترل استرس
- داشتن خواب کافی
- خوردن غذای سالم
- مصرف مکمل‌های بدون نسخه دی‌هیدرواپی‌آندروسترون
DHEA یک هورمون استروئیدی است که توسط غدد فوق کلیوی نیز تولید می‌شود. بااین‌حال، جامعه اِندوکرین توصیه می‌کنند که مکمل DHEA را مصرف نکنید، چراکه محققان هنوز ثابت نکرده‌اند که مصرف مکمل‌ها در درازمدت بی‌خطر و مؤثر هستند یا خیر. عوارض مکمل دی‌هیدرواپی‌آندروسترون می‌تواند مشابه عوارض ناشی از تستوسترون اضافی باشد.
خلاصه
پزشکان و محققان هنوز به‌طور کامل نمی‌دانند که چگونه سطح پایین تستوسترون بر زنان اثر می‌گذارد و چگونه می‌توان کمبود آن را به بهترین نحو درمان کرد. میزان هورمون تستوسترون با افزایش سن فرد تغییر میکند و با نزدیک شدن به سن یائسگی زن ممکن است کاهش یابد. اگر یک خانم علائم تستوسترون پایین را تجربه کند، نتیجه یک آزمایش خون می‌تواند به پزشک در تشخیص بیماری کمک کند.هیچ‌گاه بدون توصیه پزشک از درمان‌های جایگزین تستوسترون استفاده نکنید. درمان‌های جایگزین و مکمل‌ها ممکن است سبب عوارض جانبی ناخوشایندتری نسبت به درمان بیماری شوند.
منبع: MedicalNewsToday
در اپلیکیشن بهزی همیشه می‌توانید با پزشک و درمانگر خود مشاوره کنید و از توصیه‌های درمانی برای بهبود کامل‌تر استفاده کنید.
از داروخانه آنلاین بهتیام نیز می‌توانید مکمل‌ها و محصولات سلامت موردنظر خود را آنلاین تهیه کنید. در مسیر سلامتی و خودمراقبتی همراه شما هستیم.
این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزینی برای تشخیص و درمان توسط پزشک قلمداد شود. هرگز عمل به توصیه‌های پزشک را به‌دلیل مغایرت با مطالبی که می‌خوانید، به تأخیر نیندازید یا نادیده نگیرید.
