اسهال در نوزادان: دلایل، علائم و درمان

مدفوع نوزادان معمولاً نرم و شل است . تعداد دفعات آن نیز زیاد است، گاهی بعد از هر بار شیرخوردن. به همین دلایل، شاید تشخیص اینکه نوزادتان به اسهال مبتلا شده، برایتان دشوار باشد.

اگر متوجه تغییراتی در مدفوع مانند افزایش ناگهانی حجم، تعداد دفعات یا آبکی شدن آن شدید، احتمالاً نوزادتان به اسهال مبتلا شده است.

دلایل اسهال

اسهال در نوزادان معمولاً کوتاه‌مدت است. در اغلب موارد، مجرم اصلی نوعی ویروس است و پس از مدت کوتاهی از بین می‌رود، بدون اینکه نیاز باشد کار خاصی انجام دهید. گاهی نیز عوامل دیگری باعث اسهال نوزاد می‌شوند:

• ایجاد تغییر در رژیم غذایی نوزاد یا مادر شیرده
• مصرف آنتی‌بیوتیک توسط نوزاد یا مادر شیرده
• عفونت باکتریایی: برای درمان، نوزاد باید آنتی‌بیوتیک مصرف کند
• عفونت انگلی: برای درمان، نوزاد باید دارو مصرف کند
• ابتلا به بیماری‌های نادر مانند فیبروز سیستیک

کم‌آبی، پیامد اسهال

نوزادان و کودکان زیر 3 سال، به‌سرعت دچار کم‌آبی می‌شوند و حال‌شان وخیم می‌شود. کم‌آبی به این معناست که در بدن فرزندتان، به میزان کافی آب یا مایعات وجود ندارد. به علائم کم‌آبی در نوزادتان به‌دقت توجه کنید:

• موقع گریه‌کردن، اشک نمی‌ریزد یا مقدار اشک‌هایش بسیار کم است
• کمتر از معمول لازم است پوشکش را عوض کنید
• جنب‌جوشش کمتر شده و بی‌حال است
• زودرنج و کج‌خلق شده
• دهانش خشک شده
• زیر چشم‌هایش گود شده
• پوستش خشک شده و پس از نیشگون گرفتن، به حالت قبلی خود برنمی‌گردد
• فرورفتگی ملاج (قسمت نرمی که روی سر نوزاد قرار دارد)

 نحوه مراقبت از نوزادی که اسهال شده

اولین اقدام مهم این است که از کم‌آبی بدن نوزاد پیشگیری کنید و مطمئن شوید به میزان کافی مایعات می‌نوشد.

• اگر از شیر مادر تغذیه می‌کند، شیردادن به او را متوقف نکنید. شیر مادر به پیشگیری از اسهال و بهبود سریع‌تر نوزاد کمک می‌کند.
• اگر از شیرخشک تغذیه می‌کند، تغییری در ترکیب آن ایجاد نکنید، مگر اینکه متخصص اطفال، توصیه کرده باشد.

اگر احساس می‌کنید نوزادتان بعد از شیرخوردن یا بین وعده‌ها تشنه است، پس از مشورت با متخصص اطفال، به او پدیالیت یا اینفالیت بدهید. این مایعات حاوی اکترولیت هستند.

• هر 30 تا 60 دقیقه، دو قاشق غذاخوری یا سی میلی‌گرم پدیالیت به فرزندتان بدهید. پدیالیت را همراه با آب به او نخورانید. از خوراندن نوشیدنی‌های ورزشی به نوزادان خودداری کنید.

اگر نوزادتان استفراغ می‌کند، هر بار میزان بسیار کمی مایعات به او بدهید. هر 10 تا 15 دقیقه، یک قاشق چایخوری (5 میلی‌گرم) به نوزادی که استفراغ می‌کند، به‌هیچ‌وجه غذای جامد ندهید.

تنها در صورتی به نوزادتان داروی ضداسهال بدهید که متخصص اطفال تجویز کرده باشد.

تغذیه نوزادی که اسهال شده

اگر نوزادتان پیش از شروع اسهال، غذای جامد می‌خورده، این مواد غذایی برایش خوب است:

• موز
• کراکر
• نان تست
• پاستا
• غلات صبحانه

مواد غذایی زیر، اسهال را تشدید می‌کند. از دادن آنها به نوزاد خودداری کنید:

• آب سیب
• شیر گاو
• غذای سرخ‌شده
• آب‌میوه‌های غلیظ

جلوگیری از سوختگی پوست نوزاد

ممکن است اسهال  باعث سوختگی پوست نوزادتان شود. برای پیشگیری از سوختگی پوشک:

• مرتب پوشکش را تعویض کنید.
• باسن او را با آب تمیز کنید. تا زمانی که اسهال دارد، استفاده از دستمال مرطوب را کنار بگذارید.
• مطمئن شوید که پاها و باسنش به‌خوبی خشک شده
• از کرم محافظت از پوست در برابر پوشک استفاده کنید.

دست‌هایتان را به‌دقت بشویید تا از ابتلای دیگر اعضای خانه به اسهال جلوگیری کنید. اسهال عفونی به‌سرعت به دیگران منتقل می‌شود.

موارد نیازمند مراجعه به پزشک

اگر نوزداتان کمتر از سه ماه دارد و به اسهال مبتلا شده، به متخصص اطفال مراجعه کنید.

همچنین اگر نشانه‌های زیر را دارد، حتماً از پزشک متخصص کمک بگیرید:

• دهانش خشک و چسبناک شده
• بی‌اشک گریه می‌کند
• از 6 ساعت پیش، پوشکش را کثیف نکرده
• ملاجش فرورفتگی دارد

اگر علائم زیر را دارد، یعنی وضعیتش رو به بهبود نیست:

• تب و اسهالی که بیش از 2 یا 3 روز طول کشیده
• در 8 ساعت، بیشتر از 8 بار مدفوع کرده
• استفراغ او بیش از 24 ساعت ادامه داشته
• در مدفوعش خون، مخاط یا چرک دیده می‌شود
• جنب‌وجوش و فعالیتش کمتر از معمول شده (اصلاً نمی‌نشیند و به اطرافش توجه نمی‌کند)
• به نظر می‌رسد دل‌درد دارد.

خلاصه اینکه:

اسهال در کودکان تجربه‌ای شایع است و در اکثر موارد، بدون نیاز به درمان خاصی، شرایط به حالت عادی برمی‌گردد. مهم‌ترین کاری که برای درمان اسهال نوزادتان انجام دهید، این است که مطئن شوید به اندازه کافی مایعات مصرف می‌کند و شیردادن به او را نیز قطع نکنید. در صورت مشاهده علائمی که نشان می‌دهد وضعیت روبه بهبود نیست، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.

منبع: MedlinePlus