نوزادم رفلاکس (ریفلاکس) دارد! چه کار کنم؟
اگر نوزاد شما هم حین شیرخوردن یا کمی پس از آن، شیر را بالا می‌آورد و استفراغ می‌کند، مثل بسیاری از نوزادان دیگر به رفلاکس دچار است. اصطلاح پزشکی و دقیق‌تر آن، «بازگشت اسید معده به مری» خوانده می‌شود. در چنین شرایطی، محتویات معده به مری وارد می‌شود. این وضعیت در میان نوزادان کاملاً شایع است و به مرور زمان، بهبود پیدا می‌کند.
دلایل بروز رفلاکس در نوزادان
به زبان ساده، در مبتلایان به رفلاکس، محتویات معده به‌جای اینکه داخل آن بماند، به سمت بالا یعنی مری حرکت می‌کند زیرا دریچه کوچکی که از جنس ماهیچه است و از بالارفتن محتویات جلوگیری می‌کند، کارش را به‌درستی انجام نمی‌دهد. ماهیچه‌های نوزاد هنوز به اندازه کافی رشد نکرده‌اند. در نتیجه، مایعات و غذا وارد مری می‌شود.
علائم رفلاکس در نوزادان
رفلاکس معمولاً از هشت‌هفتگی نوزادان شروع شده و به مرور زمان و هنگامی که یک ساله می‌شوند، برطرف می‌شود.
در موارد خفیف، رفلاکس نوزاد فقط یک علامت دارد: استفراغی که لباس‌شان (حتی گاهی لباس شما) را کثیف می‌کند و معمولاً بعد غذاخوردن اتفاق می‌افتد. اگر نوزادتان معمولاً بعد تغذیه بالا می‌آورد اما این حالت، او را اذیت نمی‌کند، احتمالاً دچار رفلاکس خفیفی است که با گذشت زمان برطرف می‌شود.
در برخی موارد، رفلاکس باعث بروز علائم متعددی می‌شود، از جمله:
- کاهش وزن
- شکم‌درد
- بی‌قراری شدید
- اختلال در خواب
- مشکل تنفسی
- خودداری از خوردن
اگر علائم رفلاکس به استفراغ محدود نشود، ممکن است نوزاد به «بیماری بازگشت اسید به مری» مبتلا باشد. لازم است برای بررسی دقیق‌تر مشکل نوزادتان، به پزشک اطفال مراجعه کنید.
درمان رفلاکس در نوزادان
در مواردی که رفلاکس نوزاد خفیف است، درمان خاصی وجود ندارد و فقط می‌توانید با انجام اقداماتی از بروز آن پیشگیری کنید.
در شرایطی که نوزاد به بیماری بازگشت اسید به مری مبتلا باشد، ممکن است پزشک توصیه به درمان کند. درمان رفلاکس شامل موارد زیر است:
تغییر رژیم غذایی نوزاد
در صورتی که نوزاد شیرخشک مصرف می‌کند، باید نوع و برند آن را تغییر داد. در صورتی که از شیر مادر تغذیه می‌کند، باید رژیم غذایی مادر را بررسی کرد و احتمالاً تغییرهایی در آن ایجاد کرد. این تغییر رژیم معمولاً مؤثر است زیرا این بیماری گاهی نوعی آلرژی غذایی است. برای مثال، می‌توانید شیرخشک بر پایه شیر گاو را به شیرخشک هیدرولیزشده تغییر دهید تا شکم‌درد نوزاد را برطرف کنید.
مصرف دارو
برای درمان رفلاکس نوزاد دو نوع دارو وجود دارد:
- مسدودکننده‌های H2 که میزان تولید اسید معده را کاهش می‌دهند و از بازگشت اسید معده به مری جلوگیری می‌کنند.
- مهارکننده‌های پمپ پروتون که تولید اسید معده را به‌کلی متوقف می‌کنند.
استفاده از هیچ‌یک از داروهای بالا برای نوزدان رایج نیست و در اکثر موارد، پزشکان ترجیح می‌دهند به جای تجویز دارو، برای والدین نوزاد، صبوری و تحمل تجویز کنند زیرا این مشکل معمولاً تا چهارماهگی برطرف می‌شود.
پیشگیری از رفلاکس در نوزادان
با کمک راهکارهای زیر می‌توانید احتمال استفراغ نوزاد را کاهش دهید:
روش شیردهی به نوزاد را تغییر دهید
سعی کنید حجم وعده‌ها را کمتر و تعداد آن‌ها را بیشتر کنید تا شکم نوزادتان کاملاً پر نشود و احتمال استفراغ پایین بیاید. تعداد گرفتن آروغ‌های نوزاد را نیز افزایش دهید تا به کاهش علائم رفلاکس کمک کنید.
پس از تغذیه، او را در حالت عمودی نگه دارید و نخوابانید
به مدت 10 الی 15 دقیقه پس از هر وعده، او را روی روروک یا کالسکه‌اش بنشانید یا در آغوش‌تان ایستاده نگه دارید تا احتمال استفراغ را کاهش دهید.
پس از شیردهی، تا جای ممکن از حرکت و تکان دادن نوزاد پرهیز کنید
برای هواپیمابازی و گذاشتن نوزادتان در تاب، زمان دیگری را در نظر بگیرید. کلید موفقیت در مقابله با رفلاکس، آرام و بی‌حرکت نگه داشتن کودک است.
رفلاکس نوزادان چه زمانی برطرف می‌شود؟
خوشبختانه، رفلاکس نوزادان در نهایت برطرف خواهد شد. اکثر نوزادان تا پیش از تولد یک‌سالگی از آن خلاص خواهند شد. به‌طور معمول نیز با رسیدن به سن چهارماهگی، علائم رفلاکس برطرف می‌شود. پس نگران نباشید. در آینده‌ای نزدیک، نوزادتان دیگر مشکل استفراغ و کثیف کردن پیش‌بند نخواهد داشت!
رفلاکس پنهان در نوزادان
گاهی‌اوقات، ممکن است نوزادی به رفلاکس دچار باشد اما استفراغ نکند. در این وضعیت، محتوای معده تا پشت گلو بالا می‌آید و باعث سوزش و تحریک آن می‌شود. تشخیص این وضعیت که «رفلاکس پنهان» نام دارد، شاید دشوارتر از رفلاکس معمولی باشد اما با علائم مشخصی همراه است، از جمله:
- درد حین دراز کشیدن به پشت
- سرفه ممتد
- تنفس دشوار یا پرسروصدا
- گرفتگی صدا
رفلاکس نوزادان در این موارد نیازمند معاینه پزشک است
در صورتی که نوزاد شما دچار رفلاکس است و شرایط زیر در موردش صدق می‌کند، حتماً به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید:
- در دو هفته اخیر، اقدام‌های پیشگیرانه را انجام داده‌اید اما تغییری مشاهده نکرده‌اید
- اولین رفلاکس نوزاد پس از شش‌ماهگی اتفاق افتاده
- نوزادتان به یک‌سالگی رسیده اما هنوز دچار رفلاکس است
- وزنش بالا نمی‌رود یا دچار کاهش وزن شده است.
در موارد زیر، باید بلافاصله با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید یا به مراکز درمانی مراجعه کنید:
- استفراغ نوزاد به رنگ سبز، زرد یا خونی است
- در مدفوعش خون مشاهده می‌شود
- شکمش ورم کرده و درد می‌کند
- تب و لرز دارد
- دائم استفراغ می‌کند و نمی‌تواند مایعات را در معده‌اش نگه دارد
- از یک هفته پیش دچار اسهال شده
- به‌طور مداوم گریه می‌کند و آشفته است
- از خوردن اجتناب می‌کند.
خلاصه اینکه…
اگر نوزاد شما هم حین شیرخوردن یا کمی پس از آن، شیر را بالا می‌آورد و استفراغ می‌کند، مثل بسیاری از نوزادان دیگر به رفلاکس دچار است.
خوشبختانه، رفلاکس نوزادان در نهایت برطرف خواهد شد. اکثر نوزادان تا پیش از تولد یک‌سالگی از آن خلاص خواهند شد. به‌طور معمول نیز با رسیدن به سن چهارماهگی، علائم رفلاکس برطرف می‌شود. پس نگران نباشید و بدانید که شما و نوزادتان مثل بسیاری از مادران و نوزدان دیگر، این مرحله را پشت سر خواهید گذاشت.
در اپلیکیشن بهزی همیشه می‌توانید با پزشک و درمانگر خود مشاوره کنید و از توصیه‌های درمانی برای بهبود کامل‌تر استفاده کنید.
از داروخانه آنلاین بهتیام نیز می‌توانید مکمل‌ها و محصولات سلامت موردنظر خود را آنلاین تهیه کنید. در مسیر سلامتی و خودمراقبتی همراه شما هستیم.
این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزینی برای تشخیص و درمان توسط پزشک قلمداد شود. هرگز عمل به توصیه‌های پزشک را به‌دلیل مغایرت با مطالبی که می‌خوانید، به تأخیر نیندازید یا نادیده نگیرید.
