دانستنی‌های اگزما: علل، علائم و درمان این بیماری
اگزما بیماری است که در آن لکه‌های پوستی ملتهب، خارش‌دار، ترک‌خورده و خشن و گاهی تاول می‌شود. بعضی از غذاها مثل آجیل و لبنیات می‌تواند، علائم اگزما را تحریک کند. محرک‌های محیطی شامل دود، گرده، صابون‌ها و خوشبوکننده‌ها نیز برای برخی افراد تحریک‌کننده است. بیماری اگزما مُسری نیست. این مقاله به شرح بیماری اگزما می‌پردازد و درباره علائم، روش‌های درمانی، علل و انواع آن بحث می‌نماید.
علائم بیماری اگزما چیست؟
علائم بیماری «درماتیت آتوپیک» بسته به سن فردی که به آن مبتلا است، می‌تواند متفاوت باشد. بیماری درماتیت آتوپیک در نوزادان شایع است و همراه با لکه‌های خشک و پوسته‌پوسته شدن روی پوست ظاهر می‌شود. این لکه‌ها معمولاً به همراه خارش زیادی هستند.
مالش و خراش مداوم پوست (هنگام خاراندن آن ) می‌تواند منجر به عفونت پوستی شود. بااین‌حال، در بیشتر موارد، اگزما خفیف است. شایع‌ترین علائم درماتیت آتوپیک عبارت‌اند از:
- پوست خشک و پوسته‌پوسته‌شده
- قرمز شدن پوست
- خارش
- تاول‌های باز یا ترشح دار
بیشتر افراد مبتلا به این بیماری، قبل از سن ۵ سالگی به اگزما دچار می‌شوند. بااین‌حال، تجربه نشان داده است که ۶۰٪ از کودکان تا سن بزرگ‌سالی هیچ علائمی از خود نشان نمی‌دهند. افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند اغلب دوره‌هایی را پشت سر می‌گذارند که علائم آن‌ها شدید می‌شود و یا در حال بهبود هستند. علائم اگزما در کودکان و بزرگ‌سالان ممکن است متفاوت باشد.
الف) علائم اگزما در نوزادان
علائم درماتیت آتوپیک زیر در کودکان زیر ۲ سال شایع است:
- التهابات پوستی روی پوسته سر یا گونه‌ها
- التهابات پوستی که قبل از ترشح مایع به‌صورت حباب (تاول) درمی‌آید.
- التهابات پوستی که می‌تواند باعث خارش شدید شود و حتی در خواب فرد، اختلال ایجاد کند.
ب) علائم اگزما در کودکان
علائم درماتیت آتوپیک زیر در کودکان ۲ ساله و بزرگ‌تر از آن شایع است:
- التهابات پوستی که پشت چین آرنج‌ها یا زانوها ظاهر می‌شوند.
- التهابات پوستی که بر روی گردن، مچ‌ها، مچ پاها و چین‌های بین باسن و پاها ظاهر شود.
- التهابات پوستی ناهموار
- التهابات پوستی‌ای که تغییر رنگ را به همراه دارد و پوست، روشن‌تر یا تیره‌تر می‌شود.
- ضخیم شدن پوست که تحت عنوان «لیکنیفیکیشن» نیز شناخته می‌شود و می‌تواند به خارش دائم تبدیل شود.
ج) علائم اگزما در بزرگ‌سالان
علائم درماتیت آتوپیک زیر در بزرگ‌سالان شایع است:
- التهابات پوستی که پوسته‌پوسته تر از آن التهاباتی است که در کودکان رخ می‌دهد.
- التهابات پوستی که معمولاً در چین‌های بازوها یا زانوها یا چین‌های گردن ظاهر می‌گردد.
- التهابات پوستی که قسمت اعظم بدن را می‌پوشاند.
- پوستی بسیار خشک در قسمت‌های تحت تأثیر اگزما.
- التهابات پوستی که دائماً خارش دارد.
- عفونت‌های پوستی
بزرگ‌سالانی که در کودکی مبتلا به درماتیت آتوپیک شده‌اند و حالا بهبودیافته‌اند، ممکن است هنوز هم پوستی خشک یا بسیار تحریک‌پذیر، یا اِگزِمای دست و مشکلات چشمی داشته باشند. خاراندن و مالش پوست می‌تواند باعث تحریک بیشتر پوست، افزایش التهاب و شدت خارش شود.
روش‌های درمانی اگزما چگونه است؟
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای بیماری اِگزما وجود ندارد. هدف از درمان این بیماری معمولاً بهبود پوست آسیب‌دیده و پیشگیری از شدت یافتن علائم آن است. پزشکان روش‌های درمانی را بر اساس سن، علائم و وضعیت فعلی سلامتی فرد پیشنهاد خواهند کرد. برای برخی از مردم، اگزما با گذشت زمان از بین می‌رود. امّا برای دیگران، این‌یک بیماری مادام‌العمر‌است.
در ادامه، به نمونه‌های درمانی اگزما اشاره شده است.
الف) درمان‌های خانگی
راه‌های فراوانی وجود دارد تا افرادی که دارای بیماری اِگزما هستند، از سلامت پوست خود محافظت کنند و یا علائم اگزما را کاهش دهند.
برای مثال، افراد می‌توانند موارد زیر را امتحان کنند:
- حمام با آب ولرم
- استفاده از نرم‌کننده ۳ دقیقه بعد از پایان حمام، برای نگه‌داری رطوبت پوست
- مرطوب نگه‌داشتن همیشگی پوست
- پوشیدن لباس نخی و پارچه‌های نرم
- اجتناب از پوشیدن لباس‌های تنگ و لباس‌هایی با بافت خشن و خارش زا
- استفاده از دستگاه رطوبت ساز در هوای سرد یا خشک
- استفاده از صابون‌های ملایم یا شوینده‌های بدون صابون در هنگام شستن
- رعایت احتیاطات بیشتر برای جلوگیری از عود اگزما در زمستان
- خشک شدن طبیعی پوست توسط هوا یا به‌آرامی با یک حوله. نه این‌که پوست را پس از حمام یا دوش گرفتن مالش دهید تا خشک شود.
- اجتناب از تغییر ناگهانی دما و انجام فعالیت‌هایی که سبب تعرق زیاد هستند.
- یادگیری و پیشگیری از عوامل تحریک‌کننده‌ی اگزمای شخصی
- کوتاه نگه‌داشتن ناخن‌ها برای جلوگیری از خراش پوست آسیب‌دیده
این افراد می‌توانند از درمان‌های طبیعی مختلف برای اِگزما استفاده کنند که عبارت‌اند از: آلوئه ورا، روغن نارگیل و سرکه سیب.
ب) داروهای درمانی
پزشکان ممکن است داروهای متعددی را برای درمان علائم بیماری اگزما تجویز کنند، مانند:
- کرم‌ها و پمادهای موضعی کورتیکواِستروئید: این‌ها داروهای ضدالتهابی هستند و باید علائم اصلی اگزما مثل تورم یا خارش را تسکین دهند. شما مجاز هستید این داروها را به‌صورت مستقیم بر روی پوستتان استفاده کنید. بااین‌حال، برخی از افراد ممکن است از داروهای تجویزشده استفاده کنند.
- کورتیکو اِستروئید سیستمیک: اگر درمان‌های موضعی مؤثر بر اگزمای شما نباشند، پزشک ممکن است کورتیکو اِستروئید سیستمیک تجویز نماید. این داروها به صورت داروهای تزریقی یا قرص‌های خوراکی در دسترس هستند. شخص باید آن‌ها را فقط برای مدت‌زمان کوتاهی استفاده کند. توجه به این نکته اهمیت دارد که اگر فرد داروی دیگر برای بیماری خود مصرف نکند و مصرف این داروها را هم قطع کند، علائم ممکن است بدتر شوند.
- آنتی‌بیوتیک‌ها: در صورت بروز اگزما در کنار عفونت باکتریایی پوست، پزشکان آنتی‌بیوتیک تجویز میکند.
- داروهای ضدویروسی و ضد قارچی: این داروها می‌توانند عفونت‌های ویروسی و قارچی را درمان کنند
- آنتی‌هیستامین‌ها: این داروها احتمال خارش پوست را هنگام شب را کاهش می‌دهند، چرا که خواب‌آور هستند.
- مهارکننده‌های موضعی کلسینورین: این دارو فعالیت‌های سیستم ایمنی بدن را کنترل میکند، تورم را کاهش می‌دهد و به جلوگیری از تشدید بیماری کمک میکند.
- مرطوب کننده‌های ترمیمی: این داروها باعث کاهش اِتلاف آب می‌شوند و در جهت ترمیم پوست عمل می‌کنند.
- فتوتراپی: فتوتراپی شامل قرار گرفتن در معرض اشعه‌های UVA یا UVB است. این روش می‌تواند درماتیت متوسط را درمان کند. پزشک در تمامی مراحل، درمان پوست را از نزدیک تحت نظر دارد.
هرچند این بیماری در حال حاضر قابل‌درمان نیست، امّا افراد مبتلا به اگزما باید یک برنامه‌ی درمانی مناسب خود داشته باشد. حتی بعد از بهبودی بخشی از پوست، مراقبت از آن باز هم اهمیت دارد، چرا که ممکن است دوباره به‌سادگی ملتهب شود.
به چه دلیلی افراد به اگزما مبتلا می‌شوند؟
علت اصلی بیماری اگزما ناشناخته مانده است؛ امّا بسیاری از متخصصان حوزه‌ی سلامت معتقدند که این بیماری در نتیجه‌ی ترکیب عوامل ژنتیکی و محیطی در کنار هم به وجود می‌آید. بچه‌هایی که یکی از والدین آن‌ها مبتلا به این بیماری باشند یا بیماری آتوپیک (حساسیت پوستی) دیگری داشته باشند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری اگزما قرار دارند. اگر هر دوی والدین بیماری آتوپیک داشته باشند خطر ابتلای فرزند آن‌ها حتی بیشتر است.
برخی از عوامل محیطی می‌توانند علائم اگزما را نشان دهند. این عوامل عبارت‌اند از:
- محرک‌ها: محرک‌ها شامل این موارد هستند: صابون‌ها، شوینده‌ها، شامپوها، ضدعفونی‌کننده‌ها، آب‌میوه‌های تازه، گوشت‌ها و سبزیجات.
- حساسیت‌زاها: حیوانات خانگی، گردوغبارها همگی می‌توانند منجر به بروز بیماری اگزما شوند. این بیماری اگزمای حساسیتی نامیده می‌شود.
- میکروب‌ها: میکروب‌ها شامل باکتری‌هایی مثل اِستافیلوکوکوس اورئوس، ویروس‌ها و قارچ‌های مشخصی هستند.
- دمای بسیار گرم و سرد: آب‌وهوای بسیار گرم و بسیار سرد، رطوبت زیاد و کم و تعرق ناشی از تمرینات ورزشی می‌توانند اگزما را به وجود بیاورند.
- غذاها: محصولات لبنی، تخم‌مرغ‌ها، آجیل و دانه‌ها، محصولات سویا و گندم می‌توانند باعث تشدید بیماری اگزما شوند.
- استرس: استرس دلیل اصلی اگزما نیست، امّا می‌تواند علائم آن را بدتر کند.
- هورمون‌ها: ممکن است خانم‌ها در زمان تغییر سطح هورمونی خود مثل زمان حاملگی یا زمان‌های خاصی در دوره قاعدگی، علائم اگزما را بیشتر تجربه کنند.
منبع: MedicalNewsToday
در اپلیکیشن بهزی همیشه می‌توانید با پزشک و درمانگر خود مشاوره کنید و از توصیه‌های درمانی برای بهبود کامل‌تر استفاده کنید.
از داروخانه آنلاین بهتیام نیز می‌توانید مکمل‌ها و محصولات سلامت موردنظر خود را آنلاین تهیه کنید. در مسیر سلامتی و خودمراقبتی همراه شما هستیم.
این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزینی برای تشخیص و درمان توسط پزشک قلمداد شود. هرگز عمل به توصیه‌های پزشک را به‌دلیل مغایرت با مطالبی که می‌خوانید، به تأخیر نیندازید یا نادیده نگیرید.
