چطور از ابتلا به نفروپاتی دیابتی پیشگیری کنیم؟
فهرست مطالب
بیماری نفروپاتی دیابتی یکی از عوارض جدی بیماری دیابت است که با عنوان «بیماری کلیوی ناشی از دیابت» نیز شناخته می شود. نفروپاتی دیابتی بر عملکرد طبیعی کلیه‌ها تأثیر منفی می‌گذارد و باعث می‌شود مواد زائد و مایعات اضافی از بدن به‌درستی دفع نشود.
بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به نفروپاتی دیابتی یا به تأخیر انداختن آن، پیروی از سبک زندگی سالم و مدیریت صحیح بیماری دیابت و فشارخون بالا است.
با گذشت زمان، این بیماری به‌مرور به سیستم فیلتراسیون کلیه‌ها آسیب می‌زند. درمان اولیه می‌تواند از بروز یا پیشرفت آن پیشگیری کند و احتمال بروز عوارض را کاهش دهد.
ممکن است بیماری کلیوی تبدیل به نارسایی کلیوی شود و زندگی فرد را به خطر بیندازد. در این مرحله، لازم است دیالیز یا پیوند کلیه انجام شود.
نحوه عملکرد کلیه‌ها
کلیه‌ها از میلیون‌ها شبکه مویرگی (گلومِرول) تشکیل شده‌اند که خون را تصفیه می‌کنند. آسیب جدی به این رگ‌ها می‌تواند باعث بروز نفروپاتی دیابتی، اختلال در عملکرد کلیه‌ها و نارسایی کلیوی شود.
علائم نفروپاتی دیابتی
در مراحل اولیه ابتلا به این بیماری، معمولاً بیمار متوجه علامت یا نشانه‌ای نمی‌شود. در مراحل پیشرفته‌تر، ممکن است علائم و نشانه‌های زیر ظاهر شود:
- ورم پا، مچ پا، دست‌ها یا چشم‌ها
- دشواری در کنترل فشارخون در محدوده مناسب
- وجود پروتئین در ادرار
- نیاز بیشتر به دفع ادرار
- کاهش نیاز به انسولین یا داروهای دیابت
- گیجی یا دشواری در تمرکز
- تنگی نفس
- بی‌اشتهایی
- حالت تهوع و استفراغ
- خارش مزمن
- خستگی مفرط
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر دچار هر یک از علائم بالا هستید، حتماً در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید. اگر مبتلا به دیابت هستید، حتماً طبق دستور پزشک برای انجام آزمایش‌های لازم برای بررسی عملکرد کلیه اقدام کنید.
دلایل بروز نفروپاتی دیابتی
نفروپاتی دیابتی یکی از عوارض شایع دیابت است. در طول زمان، بی‌توجهی به کنترل دیابت می‌تواند به گلومرول‌های کلیه که خون را تصفیه می‌کنند، آسیب بزند. در نتیجه کلیه‌ها دچار آسیب می‌شوند و ممکن است فرد به فشارخون بالا مبتلا شود.
ابتلا به فشارخون بالا نیز ممکن است آسیب بیشتری به کلیه‌ها وارد کند زیرا فشار بیشتری به سیستم فیلتراسیون کلیه‌ها وارد می‌شود.
چه عواملی احتمال بروز نفروپاتی دیابتی را افزایش می‌دهد؟
اگر مبتلا به دیابت هستید، عواملی که می‌تواند احتمال ابتلا به نفروپاتی دیابتی را بیشتر کند، شامل موارد زیر است:
- کنترل نکردن قند خون بالا
- کنترل نکردن فشار خون بالا
- کشیدن سیگار
- کلسترول بالا
- چاقی
- سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت و بیماری کلیوی
عوارض نفروپاتی دیابتی
احتمال دارد عوارض ناشی از ابتلا به نفروپاتی دیابتی پس از چند ماه یا چند سال ظاهر شود و شامل موارد زیر باشد:
- احتباس مایعات که می‌تواند باعث ورم دست‌ها و پاها، افزایش فشار خون یا آب آوردن ریه‌ها شود
- افزایش سطح پتاسیم در خون
- بیماری‌های قلبی‌عروقی که می‌تواند منجر به سکته مغزی شود
- آسیب به رگ‌های خونی بافت حساس به نور در پشت چشم (رتینوپاتی دیابتی)
- کاهش میزان سلول‌های قرمز که اکسیژن حمل می‌کنند (کم‌خونی)
- زخم شدن پا، اختلال نعوظ، اسهال و سایر مشکلاتی که به عصب‌ها و رگ‌های خونی آسیب می‌زنند
- اختلال‌های استخوان و مواد معدنی که ناشی از ناتوانی کلیه در حفظ تعادل میان کلسیم و فسفر خون است
- بروز مشکلات در دوران بارداری که هم مادر و هم جنین را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد
- آسیب بازگشت‌ناپذیر به کلیه‌ها که در نهایت، بیمار برای زنده ماندن به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز خواهد داشت.
پیشگیری از ابتلا به نفروپاتی دیابتی
برای اینکه احتمال ابتلا به نفروپاتی دیابتی را کاهش دهید، راهکارهای زیر به شما توصیه می‌شود:
- برای کنترل بیماری دیابت، مرتب به پزشک مراجعه کنید: هر زمان که پزشک تعیین می‌کند، برای بررسی میزان موفقیت درمان دیابت و شاخص‌هایی که نشان‌دهنده ابتلای فرد به نفروپاتی دیابتی و سایر عوارض دیابت است، به وی مراجعه کنید.
- درمان دیابت را جدی بگیرید: با درمان مؤثر دیابت، می‌توانید از بروز نفروپاتی دیابتی پیشگیری کنید یا ابتلا به آن را به تأخیر بیندازید.
- فشار خون بالا یا بیماری‌های دیگر را درمان کنید: اگر به پرفشاری خون یا بیماری دیگری مبتلا هستید که احتمال ابتلا به بیماری‌های کلیوی را افزایش می‌دهد، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا درمان شوید.
- پیش از مصرف داروهای بدون نسخه، به دستورالعمل مصرف توجه کنید: هنگام مصرف مسکن‌هایی مانند آسپیرین و ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی مانند ناپروکسن و ایبوپروفن، حتماً به دستور مصرف دارو توجه کنید. مصرف این داروها توسط افرادی که به نفروپاتی دیابتی مبتلا هستند، ممکن است باعث آسیب به کلیه‌ها شود.
- وزن خود را در محدوده مناسب حفظ کنید: اگر وزن شما در محدوده سلامت است، سعی کنید با تحرک بدنی و ورزش در اکثر ایام هفته، آن را در همین محدوده نگه دارید. اگر لازم است وزن خود را کم کنید، از پزشک‌تان کمک بگیرید و با راهکارهایی مانند افزایش میزان تحرک روزانه و رعایت رژیم غذایی اصولی زیر نظر مشاورین تغذیه، وزن‌تان را پایین بیاورید.
- سیگار نکشید: استعمال دخانیات می‌تواند به کلیه‌ها آسیب بزند یا باعث تشدید آسیب‌های موجود شود. اگر عادت به کشیدن سیگار دارید، سعی کنید با راهنمایی پزشک، آن را ترک کنید. گروه‌های حمایتی، مشاوره و مصرف برخی داروها می‌تواند در این مسیر به شما کمک کند.
خلاصه اینکه…
نفروپاتی دیابتی بر عملکرد طبیعی کلیه‌ها تأثیر منفی می‌گذارد و باعث می‌شود مواد زائد و مایعات اضافی از بدن به‌درستی دفع نشود.
بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به نفروپاتی دیابتی یا به تأخیر انداختن آن، پیروی از سبک زندگی سالم و مدیریت صحیح بیماری دیابت و فشارخون بالا است.
منبع: MayoClinic
در اپلیکیشن بهزی همیشه می‌توانید با پزشک و درمانگر خود مشاوره کنید و از توصیه‌های درمانی برای بهبود کامل‌تر استفاده کنید.
از داروخانه آنلاین بهتیام نیز می‌توانید مکمل‌ها و محصولات سلامت موردنظر خود را آنلاین تهیه کنید. در مسیر سلامتی و خودمراقبتی همراه شما هستیم.
این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزینی برای تشخیص و درمان توسط پزشک قلمداد شود. هرگز عمل به توصیه‌های پزشک را به‌دلیل مغایرت با مطالبی که می‌خوانید، به تأخیر نیندازید یا نادیده نگیرید.
