فسفر چیست و چه کاری انجام می‌دهد؟
فسفر یک ماده معدنی است که در هر سلول بدن ما وجود دارد. فسفر در استخوان ها، دندان‌ها و برخی هم در ژن‌های شما وجود دارند. بدن شما برای تولید انرژی و انجام بسیاری از فرآیندهای مهم شیمیایی به فسفر نیاز دارد.
بدن من به چه میزان فسفر نیاز دارد؟
میزان فسفری که شما نیاز دارید بستگی به سن شما دارد. میانگین مصرف روزانه توصیه‌شده به میلی‌گرم در زیر ذکرشده است.
| میزان مصرف توصیه‌شده | سن فرد |
| ۱۰۰ میلی‌گرم | از تولد تا ۶ ماهگی |
| ۲۷۵ میلی‌گرم | نوزاد ۱۲-۷ ماهه |
| ۴۶۰ میلی‌گرم | کودکان ۳-۱ سال |
| ۵۰۰ میلی‌گرم | کودکان ۸-۴ سال |
| ۱۲۵۰ میلی‌گرم | کودکان ۱۳-۹ سال |
| ۱۲۵۰ میلی‌گرم | نوجوانان ۱۸-۱۴ سال |
| ۱۲۵۰ میلی‌گرم | نوجوانان باردار و شیرده |
| ۷۰۰ میلی‌گرم | بزرگ‌سالان ۱۹ سال به بالا |
| ۷۰۰ میلی‌گرم | زنان باردار و شیرده |
چه غذاهایی فسفر بدن را تأمین می‌کنند؟
فسفر به‌طور طبیعی در بسیاری از غذاها وجود دارد. با خوردن غذاهای مختلف ازجمله غذاهای زیر می‌توانید مقدار فسفر توصیه‌شده خود را دریافت کنید که عبارت‌اند از غذاهای زیر:
- محصولات لبنی مثل ماست، شیر و پنیر
- محصولات تولیدشده از غلات مثل نان، تورتیلا، برنج قهوه‌ای و بلغور جوی دو سر
- گوشت‌ها، ماکیان، ماهی و تخم‌مرغ
- آجیل‌ها و دانه‌ها مثل بادام‌هندی و دانه کنجد
- حبوبات مثل عدس، لوبیا قرمز و نخودفرنگی
- سبزیجات مثل سیب‌زمینی‌ها و مارچوبه
همچنین بسیاری از غذاهای فرآوری شده، افزودنی‌هایی دارند که حاوی فسفر می‌باشند. این افزودنی‌ها شامل اسید فسفریک، سدیم فسفات و سدیم پلی فسفات می‌باشند.
آیا من به‌اندازه کافی فسفر دریافت می‌کنم؟
برخی از مردم بیشتر از دیگران در دریافت فسفر کافی مشکل دارند که عبارت‌اند از:
- نوزادان نارس
- افراد دارای اختلالات ژنتیکی نادر
- افراد دارای سوءتغذیه شدید
اگر به میزان کافی فسفر دریافت نکنم چه اتفاقی می‌افتد؟
کمبود فسفر می‌تواند سبب از دست دادن اشتها، کم‌خونی یا آنومی (تعداد کم گلبول‌های قرمز خون)، ضعف عضلات، مشکلات هماهنگ شدن، درد استخوان، استخوان‌های نرم و تغییر شکل یافته، خطر بیشتر عفونت، احساس سوزش یا خارش در پوست و سرگیجه شود.
برخی از تأثیرات فسفر بر سلامتی چیست؟
دانشمندان در حال مطالعه فسفر به منظور درک بهتر تأثیر آن بر سلامتی هستند. در اینجا دو نمونه از آن چیزی که این تحقیق نشان می‌دهد آورده شده است.
اثر منفی بر بیماری مزمن کلیوی
در بیماری‌های مزمن کلیوی شدید، کلیه‌ها به‌درستی کار نمی‌کنند و نمی‌توانند میزان فسفر اضافی را دفع کنند. سپس فسفر در خون جمع می‌شود و می‌تواند بر سلامت استخوان اثر بگذارد و بیماری کلیه را وخیم‌تر نماید و ممکن است خطر مرگ را افزایش دهد. مصرف کمتر فسفر و خوردن بیشتر غذاهای حاوی کلسیم ممکن است به پیشگیری از عوارض بالای فسفر در افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی شدید کمک کند.
اثر منفی بر بیماری قلبی عروقی
برخی مطالعات نشان می‌دهند که سطح بالای فسفر در خون می‌تواند خطر ضربان نامنظم قلب و مرگ ناشی از بیماری قلبی را افزایش دهد. امّا مطالعات دیگر تا کنون ارتباطی بین میزان فسفر و خطر ابتلا به بیماری قلبی پیدا نکرده‌اند. برای درک اینکه آیا محدود کردن مقدار فسفر در رژیم غذایی افراد تأثیری بر خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی دارد، تحقیقات بیشتری لازم است.
آیا فسفر می‌تواند مضر باشد؟
مصرف زیاد فسفر به‌ندرت در افراد سالم ایجاد مشکل می‌کند. امّا شما نباید بیش‌ازحد مجاز از غذاها، نوشیدنی‌ها و مکمل‌های غذایی فسفر دریافت کنید مگر اینکه کارشناس متخصص شما این‌گونه تجویز کرده باشد.
میزان بیش‌ازحد مجاز روزانه فسفر در زیر به‌صورت میلی‌گرم ذکرشده است.
| بیش از میزان مجاز | سن فرد |
| مشخص نشده است | از تولد تا ۶ ماهگی |
| مشخص نشده است | نوزاد ۱۲-۷ ماهه |
| ۳۰۰۰ میلی‌گرم | کودکان ۳-۱ سال |
| ۳۰۰۰ میلی‌گرم | کودکان ۸-۴ سال |
| ۴۰۰۰ میلی‌گرم | کودکان ۱۳-۹ سال |
| ۴۰۰۰ میلی‌گرم | نوجوانان ۱۸-۱۴ سال |
| ۴۰۰۰ میلی‌گرم | بزرگ‌سالان ۷۰-۱۹ سال |
| ۳۰۰۰ میلی‌گرم | بزرگ‌سالان ۷۱ سال به بالا |
| ۳۵۰۰ میلی‌گرم | نوجوانان و بزرگ‌سالان باردار |
| ۴۰۰۰ میلی‌گرم | نوجوانان و بزرگ‌سالان شیرده |
آیا واکنش‌هایی دارویی نسبت به فسفر وجود دارد که من باید درباره‌اش آگاه باشم؟
بله فسفر می‌تواند در مقابل داروهایی که شما مصرف می‌کنید واکنش نشان داده و برخی از داروها می‌توانند بر سطح فسفر در بدن شما اثر بگذارند. در اینجا دو مثال آورده شده است:
- ضد اسیدهای حاوی هیدروکسید آلومینیوم یا کربنات کلسیم هستند می‌توانند میزان جذب فسفر در بدن شما را کاهش دهند. نمونه‌هایی از این ضد اسیدها عبارت‌اند از مالوکس (Maalox)، رولوکس (Rulox)، رُلایدز (Rolaids) و تامز (Tums). استفاده از این آنتی‌اسیدها به مدت ۳ ماه یا بیشتر می‌تواند منجر به سطح پایین فسفر شود.
- برخی ملین‌ها مانند حاوی سدیم فسفات هستند و می‌توانند سطح فسفر را در بدن افزایش دهند. مصرف این ملین‌ها بیش از میزان توصیه‌شده می‌تواند خطرناک باشد، به‌خصوص اگر کمبود آب در بدن دارید یا مشکل کلیوی یا قلبی دارید.
منبع: NIH
در اپلیکیشن بهزی همیشه می‌توانید با پزشک و درمانگر خود مشاوره کنید و از توصیه‌های درمانی برای بهبود کامل‌تر استفاده کنید.
از داروخانه آنلاین بهتیام نیز می‌توانید مکمل‌ها و محصولات سلامت موردنظر خود را آنلاین تهیه کنید. در مسیر سلامتی و خودمراقبتی همراه شما هستیم.
این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزینی برای تشخیص و درمان توسط پزشک قلمداد شود. هرگز عمل به توصیه‌های پزشک را به‌دلیل مغایرت با مطالبی که می‌خوانید، به تأخیر نیندازید یا نادیده نگیرید.
