ویتامین کا (K) چیست و چه کاری در بدن انجام می دهد؟
ویتامین k یک ماده‌ی مغذی است که بدن برای سالم ماندن به آن نیاز دارد. این ویتامین برای لخته شدن خون و سلامت استخوان‌ها مهم است و نقش‌های دیگری نیز در بدن به عهده دارد. اگر از داروهای رقیق‌کننده‌ی خون مانند وارفارین (کومادین) استفاده می‌کنید، بسیار مهم است که روزانه تقریباً به همان میزان ویتامین k دریافت کنید.
چه مقدار ویتامین کا (K) نیاز دارم؟
میزان ویتامین کای مورد نیازتان به سن و جنسیت شما بستگی دارد. مقادیر متوسط توصیه شده برای هر روز در جدول زیر آمده است.
| سن | مقدار توصیه شده |
| تولد تا 6 ماه | 2.0 میکروگرم |
| کودکان 7 تا 12 ماه | 2،5 میکروگرم |
| بچه‌های 1 تا 3 سال | 30 میکروگرم |
| بچه‌های 4 تا 8 سال | 55 میکروگرم |
| بچه‌های 9 تا 13 سال | 60 میکروگرم |
| نوجوانان 14 تا 18 سال | 75 میکروگرم |
| مردان بزرگسال 19 ساله و بالاتر | 120 میکروگرم |
| زنان بزرگسال 19 ساله و بالاتر | 90 میکروگرم |
| نوجوانان و زنان باردار | 75 میکروگرم |
| نوجوانان و زنان شیرده | 90 میکروگرم |
چه غذاهایی حاوی ویتامین کا (K) هستند؟
ویتامین k به طور طبیعی در بسیاری از غذاها یافت می‌شود. با خوردن انواع مختلف غذاها می‌توانید مقادیر توصیه شده‌ی ویتامین k را دریافت کنید. از جمله‌ی این غذاها:
- سبزیجات برگدار سبزرنگ، مانند اسفناج، کلم برگ، کلم بروکلی و کاهو
- روغن‌های گیاهی
- برخی میوه‌ها مانند بلوبری و انجیر
- گوشت، پنیر، تخم مرغ و سویا
مکمل ویتامین کا (K) چه انواعی دارد؟
ویتامین k در مولتی ویتامین‌ها و مکمل‌های مواد معدنی وجود دارد. این ویتامین همچنین در مکمل‌هایی که فقط حاوی ویتامین k هستند، یا مکمل‌های حاوی ویتامین k و چند ماده‌ی مغذی دیگر مثل کلسیم، منیزیم و/یا ویتامین دی نیز موجود است. اشکال رایج ویتامین k در مکمل‌های غذایی فیلوکینون و فیتونادیون (که ویتامین کا 1 نیز نامیده می‌شود)، مناکینون-4 و مناکینون-7 (که ویتامین کا 2 نیز نامیده می‌شود) هستند.
آیا مقدار کافی از ویتامین کا (K) دریافت می‌کنم؟
کمبود ویتامین k بسیار نادر است. همچنین، باکتری‌های موجود در روده‌ی بزرگ مقداری ویتامین k تولید می‌کنند که می‌تواند توسط بدن جذب شود. با این حال، گروه‌های خاصی از افراد ممکن است در دریافت مقدار کافی ویتامین k مشکل داشته باشند:
- نوزادانی که در بدو تولد آمپول ویتامین k دریافت نکرده‌اند
- افراد مبتلا به بیماری‌هایی (مانند فیبروز کیستیک، بیماری سلیاک، کولیت زخمی و سندرم روده کوتاه) که میزان جذب ویتامین k توسط بدن آنها را کاهش می‌دهند
- افرادی که تحت عمل جراحی چاقی (جراحی باریاتریک) قرار گرفته‌اند
اگر مقدار کافی از ویتامین کا (K) دریافت نکنم چه اتفاقی می‌افتد؟
کمبود شدید ویتامین k می‌تواند باعث کبودی و خونریزی شود زیرا انعقاد خون مدت بیشتری طول می‌کشد. کمبود ویتامین k ممکن است استحام استخوان‌ها را کاهش دهد و خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد زیرا بدن برای سلامت استخوان‌ها به ویتامین k نیاز دارد.
ویتامین کا (K) چه تأثیراتی بر سلامتی دارد؟
دانشمندان در حال مطالعه‌ی ویتامین k هستند تا بفهمند این ماده به چه شکل بر سلامت ما تأثیر می‌گذارد. در زیر چند نمونه از نتایج این مطالعات آمده است.
پوکی استخوان
ویتامین k برای سلامت استخوان ها مهم است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که غذاهای سرشار از ویتامین k بیشتری می‌خورند استخوان‌های قوی‌تری دارند و احتمال شکستن لگن در آنها کمتر از کسانی است که از این غذاها کمتر مصرف می‌کنند. چند مطالعه نشان داده است که مصرف مکمل‌های ویتامین k استحکام استخوان‌ها را بهبود و احتمال شکستن استخوان را کاهش می‌دهند، اما مطالعات دیگر چنین اثری را نشان نداده‌اند. برای درک بهتر اینکه آیا مکمل‌های ویتامین k می‌توانند به بهبود سلامت استخوان و کاهش خطر پوکی استخوان کمک کنند یا نه تحقیقات بیشتری لازم است.
بیماری کرونر قلب
دانشمندان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا سطح پایین ویتامین k در خون ریسک بیماری کرونر قلب را افزایش می‌دهد (شاید با سفت‌تر و باریک‌تر کردن رگ‌های تغذیه کننده‌ی قلب) یا نه. برای فهمیدن اینکه آیا مکمل‌های ویتامین k ممکن است به جلوگیری از بیماری قلبی کمک کند، تحقیقات بیشتری لازم است.
آیا ویتامین کا (K) می‌تواند مضر باشد؟
چیزی در مورد مضر بودن ویتامین k اثبات نشده است. با این حال، این ویتامین می‌تواند با برخی از داروها، به ویژه وارفارین تداخل داشته باشد – ادامه‌ی مقاله را ببیند.
آیا ویتامین کا (K) تداخلی با دیگر داروها دارد؟
بله برخی از داروها ممکن است با ویتامین k تعامل داشته باشند. چند مثال از این داروها:
وارفارین (کومادین)
ویتامین k می‌تواند با وارفارین (داروی رقیق‌کننده خون) فعل و انفعالی جدی داشته باشد. اگر وارفارین مصرف می‌کنید، اطمینان حاصل کنید که میزان ویتامین k دریافتی شما از غذاها و مکمل‌ها هر روز تقریباً به همان اندازه‌ی دریافت وافارین است. تغییر ناگهانی در میزان ویتامین k دریافتی شما می‌تواند باعث خونریزی خطرناک (در صورت مصرف کمتر) یا لخته شدن خون (در صورت مصرف بیشتر) شود.
آنتی‌بیوتیک‌ها
آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند باکتری‌های مفید روده را از بین ببرند. برخی از این باکتری‌ها ویتامین k تولید می‌کنند. استفاده از آنتی‌بیوتیک برای بیش از چند هفته ممکن است باعث کاهش مقدار ویتامین k ساخته شده در روده‌ها و در نتیجه کاهش مقدار موجود برای استفاده‌ی بدنتان شود.
داروهای کمپلکس‌کننده اسیدهای صفراوی
برخی از افراد برای پایین آوردن سطح کلسترول خون از داروهای کمپلکس‌کننده‌ی اسیدهای صفراوی استفاده می‌کنند. این داروها می‌توانند میزان ویتامین k جذب شده توسط بدن شما را کاهش دهند، به خصوص اگر آن را چندین سال مصرف کنید.
اورلیستات
اورلیستات (آلی و زنیکال) دارویی برای کاهش وزن است. این دارو سطح چربی بدن شما را کاهش می‌دهد و می‌تواند جذب ویتامین کا را کاهش دهد.
در مورد مکمل‌ها و داروهای تجویز شده یا بدون نسخه‌ای که مصرف می‌کنید به پزشک، داروساز و سایر ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی اطلاع دهید. آنها می‌توانند به شما بگویند که آیا مکمل‌ها ممکن است با داروهای شما تعامل داشته باشند یا نه. آنها همچنین می‌توانند مشخص کنند که آیا ممکن است داروها در نحوه‌ی جذب، استفاده یا تجزیه‌ی مواد مغذی مثل ویتامین کا اختلال ایجاد کنند یا نه.
منبع: NIH
در اپلیکیشن بهزی همیشه می‌توانید با پزشک و درمانگر خود مشاوره کنید و از توصیه‌های درمانی برای بهبود کامل‌تر استفاده کنید.
از داروخانه آنلاین بهتیام نیز می‌توانید مکمل‌ها و محصولات سلامت موردنظر خود را آنلاین تهیه کنید. در مسیر سلامتی و خودمراقبتی همراه شما هستیم.
این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزینی برای تشخیص و درمان توسط پزشک قلمداد شود. هرگز عمل به توصیه‌های پزشک را به‌دلیل مغایرت با مطالبی که می‌خوانید، به تأخیر نیندازید یا نادیده نگیرید.
