کربو بلاکرها چه تأثیری در کاهش وزن دارند؟
وقتی در تلاش برای کاهش وزن هستید و ترازو عددی را که می‌خواهید به شما نمی‌دهد، شاید وسوسه شوید از مکمل‌های لاغری که بدون تجویز پزشک به فروش می‌رسند کمک بگیرید.
یک نوع از این مکمل‌ها، کربوبِلاکرها یا مسدودکننده‌های جذب کربوهیدرات یا نشاسته (Carb/Starch Blocker) نام دارند و از اسم آن‌ها اینطور به نظر می‌رسد که گزینه خوبی هستند زیرا مدعی‌اند که از هضم نشاسته و جذب کالری‌های موجود در آن، جلوگیری می‌کنند.
البته موضوع به این سادگی نیست! همیشه باید به خاطر داشته باشید که ادعای محصولات لاغری که در رسانه‌های مختلف تبلیغ می‌شود، می‌تواند تفاوت بسیاری با واقعیت داشته باشد. حتی اگر مکمل‌های لاغری اثربخشی داشته باشد، فقط در کنار رژیم غذایی سالم و متعادل و برنامه ورزشی می‌تواند به کاهش وزن کمک کند.
کربو بلاکرها چه هستند؟
برخی از انواع کربوبلاکرها به صورت مکمل و بدون نیاز به تجویز پزشک به فروش می‌رسند. ماده اصلی این مکمل‌ها ترکیبی است از موادی که مهارکننده آلفا-آمیلاز (یکی از آنزیم‌های بدن برای تبدیل کربوهیدرات‌ها به گلوکز) و به صورت طبیعی در برخی مواد غذایی مانند بعضی انواع لوبیا یافت می‌شوند.
در این مقاله با کربوبلاکرها که به عنوان مکمل لاغری استفاده می‌شود، بیشتر آشنا خواهید شد.
کربو بلاکرها چگونه بر بدن تأثیر می‌گذارند؟
کربوهیدرات‌ها را باید به دو دسته تقسیم کرد: ساده و پیچیده.
کربوهیدرات‌های ساده به طور طبیعی در برخی مواد غذایی مانند میوه‌ها و محصولات لبنی وجود دارند. نوشابه‌ها، دسرها و حتی ماست‌های طعم‌دار نیز حاوی کربوهیدرات ساده هستند.
کربوهیدرات‌های پیچیده در برخی مواد غذایی مانند ماکارونی، نان، برنج و سبزیجات نشاسته‌‌ای مانند سیب‌زمینی یافت می‌شوند. این نوع کربوهیدرات باید توسط آنزیم‌هایی تجزیه شود تا امکان جذب آن‌ها توسط بدن ممکن شود.
کربوبلاکرها حاوی موادی هستند که فعالیت این آنزیم‌ها را مختل میکند تا مانع از تجزیه کربوهیدرات‌های پیچیده شود.
در نتیجه، کربوهیدرات‌های پیچیده بدون اینکه جذب بدن شوند، وارد روده بزرگ می‌شوند؛ نه کالری اضافه می‌کنند و نه قند خون را بالا می‌برند.
آیا کربو بلاکرها واقعاً نقشی در کاهش وزن ایفا می‌کنند؟
کربوبلاکرها معمولاً به عنوان مکمل لاغری به فروش می‌رسند. ادعای این مکمل‌ها این است که می‌توانید بدون اینکه نگران میزان کالری دریافتی باشید، هر چقدر که می‌خواهید کربوهیدرات مصرف کنید.
البته شواهد علمی هنوز معدود است و نتایج پژوهش‌ها گاهی متناقض به نظر می‌رسد.
کربو بلاکرها تا چه اندازه مؤثرند؟
کربوبلاکرها فقط می‌توانند مانع از هضم و جذب بخشی از کربوهیدرات مصرفی شوند؛ در بهترین حالت، حدود 50 تا 60 درصد از آنزیم‌های هضم‌کننده کربوهیدرات را از کار می‌اندازند.
باید به خاطر داشته باشید که مسدودکردن این آنزیم‌ها ضرورتاً به این معنا نیست که از جذب همان میزان کربوهیدرات جلوگیری خواهد شد.
برای مثال، یافته‌های یک پژوهش نشان داده که مصرف یک کربوبلاکر قوی، گرچه 97درصد آنزیم‌ها را مسدود کرده، فقط مانع جذب 7درصد از کربوهیدرات‌ها می‌شود؛ شاید به این دلیل که کربوبلاکرها نمی‌توانند مستقیماً از جذب کربوهیدرات‌ها جلوگیری کنند و فقط مدت‌زمان هضم آن‌ها توسط آنزیم را افزایش می‌دهد. مهمتر اینکه کربوهیدرات‌های پیچیده‌ای که کربوبلاکرها بر آن اثر می‌گذارند، فقط بخش کوچکی از کربوهیدرات‌هایی است که افراد به طور روزانه مصرف می‌کنند.
برای بسیاری از افرادی که قصد کاهش وزن دارند، شکر افزوده در محصولات غذایی، مشکل مهم‌تری به حساب می‌آید و شکر افزوده معمولاً کربوهیدرات‌های ساده‌ای مانند ساکاروز، گلوکز یا فروکتوز است. حتماً تا به حال متوجه شده‌اید کربوبلاکرها تأثیری بر این نوع کربوهیدرات ندارند.
یافته‌های علمی درباره اثربخشی کربو بلاکرها چه می‌گوید؟
بر اساس نتایج چندین پژوهش، کربوبلاکرها می‌توانند تاحدودی در کاهش وزن مؤثر باشند.
افرادی که بیشترین میزان کربوهیدرات را مصرف می‌کردند، همان کسانی بودند که همزمان با مصرف کربوبلاکرها، وزن بیشتری کم کرده بودند.
منطقی به نظر می‌رسد زیرا هرچه میزان کربوهیدرات‌های پیچیده رژیم غذایی فرد بیشتر باشد، کربوبلاکرها اثربخشی بیشتری خواهند داشت.
با وجود این، میانگین کاهش وزن کسانی که رژیم پرکربوهیدرات داشتند چیزی حدود 2 الی 3 کیلوگرم بود.
در برخی پژوهش‌ها نیز تفاوت چشمگیری بین افرادی که مکمل مصرف کرده و نکرده‌اند مشاهده نمی‌شود.
کربو بلاکرها می‌توانند اشتها را کاهش دهند
علاوه بر جلوگیری از هضم کربوهیدرات‌های پیچیده، شاید کربوبلاکرها بتوانند بر برخی از هورمون‌هایی که در گرسنگی و سیری نقش دارند، تأثیر بگذارند. همچنین احتمال دارد سرعت خالی شدن معده را پس از هر وعده غذایی کاهش دهند.
یکی از دلایل می‌تواند این باشد که عصاره لوبیا حاوی فیتوهماگلوتینین (PHA) نیز هست که می‌تواند میزان برخی هورمون‌های مؤثر بر سیری را افزایش دهد.
البته احتمال‌های دیگری نیز وجود دارد که هنوز در حال بررسی است.
به طور خلاصه، برخی پژوهش‌ها بر روی نمونه‌های انسانی و حیوانی نشان داده که کربوبلاکرها می‌توانند اشتها و میل به غذا را کاهش دهند اما برای اطمینان به پژوهش‌های بیشتری نیاز است.
کربو بلاکرها می‌توانند به کنترل قند خون کمک کنند
گرچه کربوبلاکرها به عنوان مکملی برای کاهش وزن تبلیغ می‌شوند، تأثیرشان بر کنترل قند خون بیشتر از کاهش وزن است.
این مکمل‌ها به این دلیل که سرعت هضم کربوهیدرات‌های پیچیده را کند می‌کنند یا مانع جذب آن‌ها در بدن می‌شوند، می‌توانند از افزایش ناگهانی قند خون که معمولاً پس از ورود این کربوهیدرات‌ها به جریان خون ایجاد می‌شود، جلوگیری کنند.
به‌علاوه، برخی متخصصان معتقدند کربوبلاکرها در برخی هورمون‌هایی که سطح قند خون را کنترل می‌کنند، اثر می‌گذارد.
در چندین پژوهش با حضور افراد سالم، مصرف کربوبلاکرها باعث شد که قند خون پس از صرف یک وعده غذایی پرکربوهیدرات، فقط مقدار کمی بالا رود. همچنین به بازگشت سریع‌تر قند خون به سطح نرمال نیز کمک کرد.
کربو بلاکرها میزان نشاسته مقاوم را افزایش می‌دهند
کربوبلاکرها یک مزیت دیگر نیز دارند: به دلیل کاهش جذب کربوهیدرات‌ها، میزان نشاسته مقاوم را در روده بزرگ افزایش می‌دهند.
مانند فیبر، نشاسته مقاوم نوعی نشاسته است که در برابر هضم مقاومت میکند. موادی مانند سیب‌زمینی خام، موز کال، حبوبات و برخی غلات، حاوی نشاسته مقاوم هستند.
وقتی نشاسته مقاوم به روده بزرگ می‌رسد، باکتری‌های روده آن را تخمیر میکند و در نتیجه گازها و اسیدچرب زنجیره‌کوتاه مفیدی به وجود می‌آید.
از آنجا که کربوبلاکرها از هضم کربوهیدرات‌های پیچیده جلوگیری می‌کنند، کربوهیدرات‌های پیچیده مانند نشاسته مقاوم عمل می‌کنند.
در پژوهش‌های متعددی، وجود نشاسته مقاوم در بدن با کاهش چربی بدن، باکتری‌های مفید روده و بهبود قند خون و حساسیت به انسولین همراه بوده است.
به‌علاوه، نشاسته مقاوم می‌تواند میزان سوخت چربی پس از وعده‌های غذایی را افزایش دهد.
مصرف کربو بلاکرها برایم خطری ندارد؟
کربوبلاکرها معمولاً بی‌خطر هستند اما باید آن‌ها را از داروخانه و مراکز معتبر خریداری کنید.
عوارض کربوبلاکرها
کربوبلاکرها به طور کلی عارضه‌ای ندارند اما زمانی که کربوهیدرات توسط باکتری‌های روده بزرگ تخمیر می‌شود، گازی که ایجاد میکند می‌تواند عوارض ناخوشایندی به دنبال داشته باشد، از جمله اسهال، نفخ و دل‌پیچه.
معمولاً این عوارض شدید نیست و به مرور زمان از بین میبرد. البته برای برخی به‌قدری شدید است که ترجیح می‌دهند مصرف کربوبلاکرها را ادامه ندهند.
به‌علاوه، افراد مبتلا به دیابت که انسولین مصرف می‌کنند، باید پیش از مصرف کربوبلاکرها حتماً با پزشک خود مشورت کنند زیرا احتمال دارد دچار افت قند خون شوند.
خلاصه اینکه…
کربوبلاکرها در پژوهش‌های معدودی به کاهش وزن، اشتها و سطح قند خون کمک کرده‌اند.
با وجود این، هرگز نباید فراموش کنید که مصرف هیچ مکملی به‌تنهایی، به کاهش وزن به روش سالم کمک نمی‌کند. ادعای تبلیغاتی را که در شبکه های ماهواره‌ای یا فضای مجازی می‌بینید، باور نکنید و همیشه پیش از مصرف هر دارو و مکملی با پزشک مشورت کنید.
هیچ مکملی جایگزین سبک زندگی سالم نخواهد بود.
منبع: Healthline , WebMD
در اپلیکیشن بهزی همیشه می‌توانید با پزشک و درمانگر خود مشاوره کنید و از توصیه‌های درمانی برای بهبود کامل‌تر استفاده کنید.
از داروخانه آنلاین بهتیام نیز می‌توانید مکمل‌ها و محصولات سلامت موردنظر خود را آنلاین تهیه کنید. در مسیر سلامتی و خودمراقبتی همراه شما هستیم.
این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزینی برای تشخیص و درمان توسط پزشک قلمداد شود. هرگز عمل به توصیه‌های پزشک را به‌دلیل مغایرت با مطالبی که می‌خوانید، به تأخیر نیندازید یا نادیده نگیرید.
