فهرست مطالب
شاید بدیهی به نظر برسد اما مصرف درست مواد غذایی سالم نیز آداب و قوانینی دارد. افراط در مصرف این مواد نیز گاهی پیامدهای ناخوشایند به دنبال دارد. پس، اندازه نگه دار که اندازه نکوست.
مُدهای زودگذر
کلم‌پیچ! جلبک دریایی! کرنبری! وقتی می‌شنوید غذایی، این یا آن بیماری را درمان می‌کند، شاید وسوسه شوید آن را بخرید و با ذوق و اشتیاق به رژیم روزانه‌تان اضافه کنید. شاید فکر کنید اگر کمی از آن خوب است، پس مصرف مقدار بیشتری از آن باید خیلی خوب باشد، این‌طور نیست؟ بهتر است این مسئله را دقیق‌تر بررسی کنید. مصرف مقدار معینی از غذاهای مناسب برای هر فردی عالی است. اما اگر در خوردن آن‌ها زیاده‌روی کنید یا غذای نامناسبی انتخاب کنید، ممکن است با نتیجه‌ای معکوس روبه‌رو شوید. از آنجایی که هر غذای سالمی را باید به میزان مشخصی مصرف کرد، باید تمام جوانب مصرف آن را در نظر بگیرید.
زیاده‌روی در مصرف بادام برزیلی
سلنیوم (Selenium) ماده‌ای مغذی است که روزانه فقط به ۵۵ میکروگرم از آن نیاز دارید. فقط یک مغز بادام برزیلی حاوی ۸/۹۵ میکروگرم سلنیوم است. و این مقدار بیش از نیاز روزانه شماست! مصرف بیش از حد سلنیوم می‌تواند منجر به مشکلاتی نظیر اسهال، حالت تهوع، التهاب‌های پوستی، ریزش مو و حتی عوارض جدی‌تر مانند مشکلات تنفسی، نارسایی‌های قلبی و کلیوی و حملات قلبی شود. بزرگسالان نباید بیش از ۴۰۰ میکروگرم سلنیوم در روز مصرف کنند. اگر سلنیوم را از مواد غذایی دیگر دریافت نمی‌کنید، خوردن چهار یا پنج بادام برزیلی در روز، نیاز شما به آن را تأمین می‌کند.
چیدن قارچ‌های وحشی
شاید قارچ‌های نرم و وحشی جنگل، خوش‌طعم، سرشار از مواد مغذی و کم‌کالری باشند و حتی خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند. اما قبل از این که در میان درخت‌ها به دنبال آن‌ها بگردید، به خاطر داشته باشید که چیدن و خوردن قارچ سمی، ممکن است عوارض ناخوشایندی به دنبال داشته باشد، از دل‌درد تا مرگ! بنابراین، فقط زمانی به فکر چیدن آن‌ها بیفتید که خودتان در این زمینه تخصص دارید یا با یک فرد متخصص همراه هستید. در غیر این صورت، قارچ‌ها را از فروشگاه‌های محلی تهیه کنید تا از سلامت آن‌ها مطمئن باشید.
مصرف گریپ‌فروت همراه با داروهای خاص
اگر دارویی مانند استاتین (برای کاهش کلسترول خون)یا وارفارین برایتان تجویز شده، مراقب باشید! مصرف هم‌زمان آن با این میوه آبدار ممکن است مشکلاتی برایتان به وجود آورد. گریپ‌فروت می‌تواند باعث جذب بیشتر دارو در بدن شود که شاید عوارض جانبی به دنبال داشته باشد. احتمال بروز این مشکل در برخی از انواع استاتین بیشتر است. احتمال دارد این وضعیت برای داروهای دیگر نیز پیش بیاید. بنابراین اگر شیفته گریپ‌فروت هستید، با دکتر خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که خوردن آن تأثیری بر داروهایی که مصرف می‌کنید نداشته باشد.
سبزیجات و سنگ کلیه؟
تقریباً همه باید میزان مصرف سبزیجات را افزایش دهند. سبزیجات با برگ‌‌های تیره مثل اسفناج، یکی از بهترین گزینه‌ها هستند. اما اگر مستعد ابتلا به سنگ کلیه هستید، باید در مصرف آن‌ها احتیاط کنید. بعضی سبزیجات مقدار زیادی اگزالات (oxalate) دارند که می‌تواند باعث ایجاد سنگ کلیه شود. اگر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارید، شاید پزشک‌تان مصرف بیشتر از ۴۰ تا ۵۰ میلی‌گرم اگزالات در روز را توصیه نکند. نصف پیمانه سبزیجات، نزدیک به ۱۰ میلی‌گرم اگزالات دارد. بنابراین می‌توانید روزانه چند نوبت سبزیجات مصرف کنید. یک پیمانه اسفناج خام حدود ۲۰۰ میلی‌گرم اگزالات دارد.
مصرف زیاد ماهی‌های جیوه‌دار
ماهی‌ها سرشار از پروتئین و چربی‌های مفید هستند و چربی اشباع‌شده کمی دارند. اصلاً ایرادی در ماهی پیدا می‌شود؟ بله! آن‌ها جیوه را جذب می‌کنند. جیوه برای همه خطرناک است، به‌ویژه برای زنان باردار زیرا این ماده می‌تواند به سیستم عصبی جنین صدمه بزند. می‌توانید هر هفته بین ۲۵۰ تا ۳۵۰ گرم، یعنی تقریباً دو وعده، ماهی‌های کم‌جیوه مثل میگو، کنسرو ماهی تن یا قزل‌آلا بخورید. از خوردن ماهی‌های زیر که جیوه بالایی دارند خودداری کنید:
- ماهی خال‌خالی
- ماهی کله‌نازک نارنجی
- کوسه
- اَره‌ماهی
- کاشی‌ماهی
می‌توان در نوشیدن آب افراط کرد؟
بیشتر روزها، احتمالاً به اندازه کافی آب نمی‌نوشید. به‌طور کلی، زیاده‌روی در نوشیدن آب کار سختی است. اما دو استثنای مهم وجود دارد: ۱) یکی از بیماری‌های روانی باعث می‌شود که بی‌اختیار آب بنوشید و ۲) زمانی که تمرین بدنی سختی مثل دوی ماراتن انجام داده‌اید و به‌جای یک نوشیدنی ورزشی، آب زیادی بنوشید.
استفاده بیش از اندازه از روغن نارگیل
هر روز به تعداد افرادی که رو به پخت‌و‌پز با روغن نارگیل می‌آورند افزوده می‌شود. اما بسیاری از متخصصان تغذیه هنوز در مورد این روغن تردید دارند. اما چرا؟ هرچند روغن نارگیل حاوی چربی‌هایی است که کلسترول خوب را افزایش می‌دهد، اما چربی اشباع‌شده بالایی نیز دارد. پس بهترین راهکار چیست؟ مصرف خود را محدود کنید. انجمن قلب آمریکا مصرف بیش از ۱۳ گرم چربی اشباع‌شده را در روز توصیه نمی‌کند. فقط یک قاشق غذاخوری از روغن نارگیل، حاوی ۱۱.۲ گرم از این نوع چربی است.
بی‌احتیاطی در مصرف روغن زیتون
درست است که روغن زیتون واقعاً می‌تواند برای قلب مفید باشد، اما حتی بهترین روغن‌ها هم کالری زیادی دارند. پس در طول روز، در سالاد و غذایتان بیشتر از دو قاشق غذاخوری روغن زیتون نریزید. اگر در مصرف آن زیاده‌روی کنید، ممکن است دچار اضافه‌وزن شوید و در نهایت، ضرر آن بیشتر از منفعتش شود.
اجتناب از مصرف سیبزمینیهای سبز
سیب‌زمینی‌ها ماده‌ای به نام سولانین (solanine) دارند که خوردن بیش از حد آن می‌تواند شما را بیمار کند. این ماده بیش از همه در جوانه‌ها، پوست و قسمت‌های سبز رنگ سیب‌زمینی وجود دارد. اما لازم نیست خیلی نگران شوید. فردی با ۴۵ کیلو وزن، باید نیم کیلو سیب‌زمینی سبز بخورد تا دچار مشکل شود. با وجود این، فراموش نکنید که پیش از مصرف، حتماً جوانه‌ها و قسمت‌های سبز را کاملاً از سیب‌زمینی جدا کنید.
خانواده بادمجانیان و درد مفاصل
انواع سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، بادمجان و فلفل از اعضای خانواده بادمجانیان هستند که به دلیل وجود سولانین در آن‌ها، بدنام شده‌اند. برخی معتقدند که این ماده سبب درد مفاصل می‌شود اما تاکنون هیچ پژوهشی این ادعا را تأیید نکرده است. در واقع، سیبزمینیهای زرد و بنفش حتی به کاهش تورم و درد کمک می‌کنند. با این حال، شما بهتر از هر کس دیگری بدن‌تان را می‌شناسید. شاید به برخی از سبزیجات حساسیت داشته باشید. پس اگر اذیت‌تان می‌کنند، از مصرف آن‌ها پرهیز کنید.
پرخوری شکلاتی
شکلات طعمی منحصربه‌فرد و عالی دارد و حاوی آنتی‌اکسیدان‌‌ها و فلاونوئید‌ها (flavonoids) است که در کاهش فشار خون و محافظت از عروق شما نقش مثبتی دارند. اما مصرف شکلات هم قوانین خاص خود را دارد:
- در انتخاب شکلات سخت‌گیر باشید. شکلات‌های با کیفیت پایین‌تر، اغلب فاقد فلاونوئید هستند.
- روزانه بیشتر از ۳۰ گرم شکلات نخورید. از برچسب روی بسته کمک بگیرید.
- شکلات‌هایی بخرید که حداقل ۷۰% کاکائو دارند تا از مصرف زیاد شکر نیز خودداری کنید. اما به یاد داشته باشید که هر چه میزان کاکائو بیشتر باشد (۷۰ تا ۸۵%)، مقدار چربی آن نیز بیشتر می‌شود.
راهکار بهتر
به جای اینکه در مصرف یک ماده غذایی خاص زیاده‌روی کنید، از اصول زیر پیروی کنید:
- نیمی از بشقاب خود را با میوه‌ها و سبزیجات و نیم دیگر را با پروتئین‌ها و غلات کامل پر کنید.
- میزان مصرف شکر، نمک و چربی‌های اشباع‌شده را محدود کنید.
از اصل تنوع کمک بگیرید. اگر طیف متنوعی از غذاهای مفید را مصرف کنید، به نیازهای بدن‌تان پاسخ می‌دهید و از مصرف بیش از اندازه یک ماده غذایی پرهیز می‌کنید.
منبع: WebMD
در اپلیکیشن بهزی همیشه می‌توانید با پزشک و درمانگر خود مشاوره کنید و از توصیه‌های درمانی برای بهبود کامل‌تر استفاده کنید.
از داروخانه آنلاین بهتیام نیز می‌توانید مکمل‌ها و محصولات سلامت موردنظر خود را آنلاین تهیه کنید. در مسیر سلامتی و خودمراقبتی همراه شما هستیم.
این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزینی برای تشخیص و درمان توسط پزشک قلمداد شود. هرگز عمل به توصیه‌های پزشک را به‌دلیل مغایرت با مطالبی که می‌خوانید، به تأخیر نیندازید یا نادیده نگیرید.
