برنامه روزانه (روتین) مراقبت از پوست
برای طراحی یک برنامه روزانه مراقبت از پوست، باید بدانید که نوع پوست‌تان چرب، خشک، نرمال یا ترکیبی است و آیا پوست حساسی دارید یا خیر. سپس می‌توانید بر اساس نیاز پوست‌تان، مراحلی را برای این برنامه روزانه تدوین کنید و به این ترتیب، به بهترین نحو از پوست‌تان مراقبت کنید. برای آشنایی با مراحل تدوین این برنامه و آزمایش خانگی تشخیص نوع پوست، این مطلب را مطالعه کنید.
نوع پوست مهم است
شاید تصور کنید که پوستی خشک، چرب یا حساس دارید، اما آیا واقعاً مطمئن‌اید؟ شناخت دقیق نوع پوست می‌تواند دفعه بعدی که در فروشگاه لوازم آرایشی و بهداشتی هستید، به شما کمک کند. در واقع، استفاده از محصولات یا ترفندهای اشتباهی که در اینترنت طرفدار پیدا می‌کنند، می‌تواند باعث تشدید آکنه، خشکی یا سایر مشکلات پوستی شود.
در این مقاله یاد می‌گیرید:
- یک برنامه روزانه برای مراقبت از پوست خود طراحی کنید
- مشکلات پوستی مانند آکنه یا جای زخم را درمان کنید
- ترفندهای خانگی مضر را تشخیص دهید.
طراحی یک برنامه روزانه برای مراقبت از پوست
فرقی ندارد چه نوع پوستی دارید؛ انجام برنامه روزانه مراقبت از پوست می‌تواند به شما در حفظ سلامت کلی پوست و بهبود عارضه‌های خاصی مانند آکنه، جای زخم (جوشگاه) و لکه‌های تیره کمک کند. برنامه روزانه مراقبت از پوست، چهار مرحله اساسی دارد که می‌توانید یک بار صبح و یک بار قبل از خواب انجام دهید.
- پاک‌سازی: پاک‌کننده‌ای انتخاب کنید که پس از شست‌شو، پوست را خشک و کشیده نکند. صورت خود را بیش از دو بار در روز نشویید. اگر پوست‌تان خشک است و آرایش نمی‌کنید، یک بار شست‌وشو نیز کافی است. نباید پوست‌تان را طوری بشویید که از تمیزی صدای جیرجیر بدهد زیرا در این حالت، چربی‌های طبیعی پوست را از بین برده‌اید.
- سرم‌ها: بهتر است سرم‌های حاوی ویتامین سی یا فاکتورهای رشد یا پپتیدها را صبح‌ها زیر ضدآفتاب استفاده کنید. برای شب، سرم‌های حاوی رتینول یا رتینوئیدهای تجویزی بهترین گزینه‌اند.
- مرطوب‌کننده: حتی پوست چرب نیز به مرطوب‌کننده نیاز دارد، اما مرطوب‌کننده‌ای سبک، بر پایه ژل و غیر‌کومدوژنیک (یعنی منافذ پوست شما را مسدود نکند) انتخاب کنید. برای پوست خشک، مرطوب‌کننده‌های قوی‌تر مناسب است. اکثر برندها روی بسته‌بندی مشخص می‌کنند که محصول‌شان ژل است یا کرم.
- ضدآفتاب: 15دقیقه قبل از بیرون رفتن، ضدآفتابی با اس‌پی‌اف 30 به بالا بزنید. پوست‌های تیره‌تر به محافظت بیشتری در برابر آفتاب نیاز دارند زیرا اصلاح تیرگی یا لکه‌های پوستی پوست‌های تیره دشوارتر است.
محصولی متناسب با نوع و میزان حساسیت پوست خود انتخاب کنید و یادتان باشد که برچسب محصول را بخوانید. برخی محصولات مانند رتینول یا رتینوئیدهای تجویزی فقط باید در شب استفاده شوند.
توصیه‌هایی برای همه انواع پوست
- به میزان کافی آب بنوشید.
- روبالشی خود را حداقل هفته‌ای یک‌بار عوض کنید.
- قبل از خواب موها را بشویید یا آن‌ها را ببندید.
- هر روز 15 دقیقه پیش از خروج از خانه، ضدآفتاب بزنید.
برنامه روزانه را با چند مرحله ساده اما پایه شروع کنید تا ببینید پوست شما چه واکنشی نشان می‌دهد. بعد از اینکه مطمئن شدید برای پوست‌تان مناسب است، می‌توانید محصول‌های بیشتری مانند لایه‌بردار، ماسک و محصولات اصلاح جای جوش و لکه را به برنامه روزانه‌تان اضافه کنید.
و آزمایش حساسیت را نیز فراموش نکنید، به‌ویژه اگر فکر می‌کنید پوست حساسی دارید. به این ترتیب می‌توانید واکنش‌های آلرژیک احتمالی را شناسایی کنید.
برای آزمایش حساسیت یک محصول جدید:
- مقدار کمی از آن را روی ناحیه‌ای مانند قسمت داخلی ساعد یا بازوی خود بمالید.
- 48 ساعت صبر کنید تا ببینید واکنشی دیده می‌شود یا خیر.
- ناحیه را 96 ساعت پس از استفاده محصول بررسی کنید تا ببینید واکنش تأخیری دارید یا خیر.
واکنش آلرژیک ممکن است شامل التهاب، قرمزی، برآمدگی‌های کوچک یا خارش باشد. در صورت مشاهده این علائم، آن ناحیه را با آب و پاک‌کننده ملایم بشویید. سپس محصول دیگری متناسب با نوع پوست‌تان امتحان کنید.
از انجام این ترفندهای خانگی پرهیز کنید
برخی افراد بااطمینان از تأثیر شگفت‌انگیز ترفندهای خانگی مانند آب‌لیمو و خمیردندان برای اصلاح جای لکه و جوش صحبت می‌کنند. حتی بازیگر برنده اسکار، اما استون، نیز ادعا می‌کند که راز مراقبت از پوست برای او، جوش‌شیرین است. اما حقیقت این است که این ترفندها ممکن است در درازمدت بیشتر به پوست ضرر برسانند زیرا ممکن است به لایه محافظتی پوست آسیب بزنند.
از به‌کارگیری این ترفندهای خانگی پرهیز کنید
- آب‌لیمو: درست است که آب‌لیمو حاوی اسیدسیتریک است اما بیش از حد اسیدی است و باعث ایجاد لکه‌های تیره پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب می‌شود. همچنین می‌تواند پوست را خشک و ملتهب کند.
- جوش‌شیرین: جوش‌شیرین که پی‌اچ آن 8 است، باعث التهاب پوست می‌شود، آب پوست را می‌کشد و آن را خشک می‌کند.
- سیر: سیر خام می‌تواند باعث حساسیت پوستی، اگزما، التهاب و تاول‌های آبکی شود.
- خمیردندان: مواد موجود در خمیردندان ممکن است باعث ازبین‌رفتن میکروب‌ها و حذف چربی شوند، اما می‌توانند پوست‌تان را خشک یا ملتهب کنند.
- شکر: شکر را نباید به‌عنوان لایه‌بردار استفاده کنید زیرا باعث آسیب به پوست می‌شود.
- ویتامین ای: استفاده موضعی از مکمل ویتامین ای می‌تواند پوست را ملتهب کند و این ادعا که باعث بهبود جای زخم می‌شود، تأیید نشده است.
برخی از موادی که در بالا به آن اشاره شد، طبیعی و مقرون‌به‌صرفه‌اند اما برای پوست مناسب نیستند. حتی اگر عوارض جانبی را فوراً نبینید، این مواد می‌توانند باعث آسیب دیررس یا درازمدت شوند. بهتر است از محصولاتی که برای پوست صورت ساخته شده‌اند استفاده کنید. قبل از اینکه ترفندهای خانگی را روی پوست خود آزمایش کنید، با پزشک یا متخصص پوست مشورت کنید.
مشکلات پوستی را چگونه درمان کنیم؟
می‌توان بدون آسیب‌رساندن به پوست خود، مشکلات پوستی را برطرف کرد. فقط قانون شماره یک مراقبت از پوست را به خاطر بسپارید: دست نزن! کندن آکنه، جوش‌های سرسیاه، دلمه روی زخم و جوش یا سایر عارضه‌های پوستی می‌تواند باعث ایجاد زخم‌های باز یا لکه‌های پوستی تیره‌تر شود که هایپرپیگمنتیشن نامیده می‌شوند. زخم‌های باز می‌توانند منجر به عفونت، آکنه بیشتر یا ایجاد لکه شوند. هرچه زخم عمیق‌تر باشد، احتمال لکه شدن پوست بیشتر است.
در ادامه با چند روش برای درمان مشکل‌های پوستی آشنا میشوید که پشتوانه علمی دارد:
آکنه
درمان آکنه به عمق یا شدت آن بستگی دارد. به‌طور کلی، مراقبت از پوست مهم‌ترین مرحله در درمان آکنه است اما برای درمان آکنه خفیف می‌توانید از محصولات بدون نسخه استفاده کنید، از جمله:
- سالیسیلیک‌اسید
- بنزوئیل پروکساید
- اسیدهای آلفاهیدروکسی
- آداپالن
- روغن درخت چای.
بعد از استفاده از این محصولات، همیشه ضدآفتاب بزنید، زیرا می‌توانند باعث حساسیت بیشتر پوست شوند.
برای جوش‌های ناگهانی، ملتهب و منفرد (نه تعداد زیاد) می‌توانید چسب‌های آکنه را نیز امتحان کنید. این چسب‌ها به ترمیم محل آکنه و جلوگیری از عفونت کمک می‌کنند. چسب‌های آکنه مانند باندهای ضدتاول، مایع را بیرون می‌کشند. بهتر است پیش از خواب از آن‌ها استفاده کنید تا با مواد آرایشی پوشیده نشوند.
رشته‌های چربی
رشته‌های چربی (سباسه) لوله‌های ریز استوانه‌مانندی در منافذ پوست هستند که رنگ زرد مایل به سفید دارند. اغلب با جوش‌های سرسیاه اشتباه گرفته می‌شوند اما جوش سرسیاه در واقع نوعی آکنه است که اکسیده شده. رشته‌های چربی می‌توانند منافذ پوستی شما را بزرگ‌تر نشان دهند و ممکن است وسوسه شوید آن‌ها را با نیشگون گرفتن پوست یا استفاده از نوارهای پاک‌کننده منافذ پوست بردارید. اما این روش‌ها ممکن است عوارض جانبی بیشتری داشته باشند، به‌خصوص اگر این کار را درست انجام ندهید. به مرور زمان ممکن است مشکلات زیر را نیز ایجاد کنید:
- التهاب
- منافذ باز و عفونت
- خشکی
- قرمزی
- پوسته‌شدن.
محلول‌های موضعی معمولی حاوی رتینول یا رتینوئید می‌توانند به خالی و تمیز نگه داشتن منافذ کمک کنند. همچنین یک دقیقه ماساژ صورت با روغن‌های معدنی یا روغن کرچک، برای پوست‌تان مفید است.
روش دیگر از بین بردن رشته‌های چربی، استفاده از ابزار مخصوص خارج‌کردن آن‌هاست، ابزار فلزی کوچکی با دایره‌ای خالی در نوک آن.
مطمئن‌ترین روش برای خارج‌کردن آن‌ها این است که یک متخصص زیبایی یا پوست مراجعه کنید اما خودتان نیز می‌توانید این کار را در خانه انجام دهید:
- ابتدا صورت و ابزار مخصوص را بشویید.
- دایره توخالی را باملایمت روی قسمت برآمده فشار دهید تا رشته چربی خارج شود. مراقب باشید زیرا فشار بیش‌ازحد باعث کبودی و لکه‌شدن پوست می‌شود.
- سپس روی آن تونر و مرطوب‌کننده بزنید.
- همیشه پیش از استفاده و پس از آن، ابزار را با الکل تمیز کنید تا دچار عفونت پوستی نشوید.
اگر پس از شست‌وشوی پوست به آن بنزوئیل‌پروکساید بزنید، شاید رشته چربی راحت‌تر خارج شود.
لکه‌ها، جای زخم و هایپرپیگمنتیشن
کم‌رنگ‌شدن و پاک‌شدن کامل لکه، جای زخم و نقاط تیره می‌تواند از چند هفته تا شش ماه زمان ببرد. درمان فوری شامل استفاده از محصولات آرایشی و ضدآفتاب است تا از آسیب‌دیدگی بیشتر در برابر آفتاب و هایپرپیگمنتیشن پیشگیری کنند.
سایر موادی که به از بین بردن جای زخم کمک می‌کنند عبارت‌اند از:
سیلیکون: نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد سیلیکون موضعی می‌تواند ضخامت، رنگ و بافت جای زخم را بهبود بخشد. ژل سیلیکون را می‌توانید 8 تا 24 ساعت در روز روی پوست خود استفاده کنید. محصولاتی را انتخاب کنید که حاوی دی‌اکسید سیلیکون باشند.
عسل: پژوهش‌های مقدماتی نشان داده که عسل می‌تواند زخم‌ها و جای آن‌ها را ترمیم کند. اگر به دنبال درمان خانگی هستید می‌توانید از عسل استفاده کنید.
ویتامین سی: هنگام خرید کرم و مرطوب‌کننده به دنبال محصولی حاوی ویتامین سی باشید. ویتامین سی وقتی با مواد روشن‌کننده‌ای مانند سویا و شیرین‌بیان ترکیب می‌شود، بهتر عمل می‌کند.
نیاسین‌آمید: یافته‌های علمی نشان می‌دهد که نیاسین‌آمید به کاهش لکه‌ها و نقطه‌های تیره، به‌ویژه لکه‌های ناشی از آکنه کمک می‌کند. نیاسین‌آمید موضعی دو تا پنج درصد برای افرادی که رنگ پوست روشن‌تری دارند مؤثر است.
رتینوئیک‌اسید: نتایج یک پژوهش نشان داده که جای آکنه در 91.4درصد از افرادی که ترکیبی از رتینوئیک‌اسید و گلیکولیک‌اسید را استفاده کردند، بهبود یافت. محصولات حاوی این ماده را باید فقط شب‌ها استفاده کنید.
محصولاتی حاوی مواد بالا انتخاب کنید و آن‌ها را به برنامه مراقبت روزانه از پوست که با شست‌وشوی آن آغاز می‌شود اضافه کنید. همیشه پس از اتمام مراحل برنامه مراقبت روزانه، ضدآفتاب بزنید تا از آسیب آفتاب و هایپرپیگمنتیشن در امان بمانید.
نوع پوست خود را مشخص کنید
اگر از نوع پوست خود مطمئن نیستید، می‌توانید با انجام آزمایشی در خانه، نوع آن را مشخص کنید. در این آزمایش خانگی .اندازه‌گیری می‌شود. سبوم مایعی مومی و چرب است که از منافذ پوست خارج می‌شود. میزان سبوم تولیدشده توسط پوست می‌تواند تعیین کند که پوست شما از کدام یک از انواع زیر است:
- خشک
- چرب
- نرمال
- ترکیبی.
آزمایش تولید سبوم روی صورت تمیز، دقیق‌ترین راه برای تعیین نوع پوست است:
- صورت خود را بشویید و خشک کنید. 30دقیقه صبر کنید.
- به‌آرامی کاغذ جاذب یا دستمال کاغذی را روی صورت خود فشار دهید. کاغذ را روی مناطق مختلف پوست مانند پیشانی، بینی، گونه‌ها و چانه فشار دهید.
- کاغذ را جلوی نور نگه دارید تا ببینید چقدر تغییر کرده است.
| نتایج تست | نوع پوست |
| شفاف نیست اما روی آن پوسته‌هایی وجود دارد | خشک |
| کاملاً مرطوب | چرب |
| لکه‌های مرطوب در نواحی مختلف صورت | ترکیبی |
| خیلی چرب نیست و بدون پوسته | نرمال |
در کنار چرب، خشک، نرمال یا ترکیبی بودن، ممکن است پوستی حساس نیز داشته باشید که ربطی به میزان تولید سبوم ندارد. پوست حساس با موارد زیر تعریف می‌شود:
- پوست با چه سرعتی به محصولات واکنش نشان می‌دهد
- پوست چقدر از خود محافظت می‌کند
- پوست چقدر راحت قرمز می‌شود
- احتمال آلرژی پوستی چقدر است.
چه موقع باید به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنم؟
اگر مشکلات پوستی شما پس از استفاده از محصولاتی که نیازی به نسخه ندارند از بین نرفت، باید به متخصص پوست مراجعه کنید. آکنه شدید، جای زخم یا سایر مشکلات ممکن است نیاز به درمان دارویی مانند آنتی‌بیوتیک خوراکی، قرص جلوگیری از بارداری یا رتینوئیدهای موضعی تجویزی داشته باشد. متخصص پوست شما ممکن است برای کیست‌های عمیق‌تر یا آکنه‌هایی که در زیر پوست گیر کرده‌اند، از روش تخلیه استفاده کند.
به یاد داشته باشید که نوع پوست شما می‌تواند بر عملکرد محصولات تأثیر بگذارد. استفاده از یک محصول اشتباه، حتی اگر محصولی طبیعی باشد، می‌تواند باعث جوش زدن، بدتر شدن لکه‌ها یا قرمزی پوست شود. بهتر است بدانید که چه نوع پوستی دارید و بر اساس آن، برنامه روزانه مراقبت از پوست خود را طراحی کنید. همچنین باید به مواد تشکیل‌دهنده محصول توجه کنید تا ببینید مواد خاصی باعث واکنش‌های پوستی ناخواسته می‌شوند یا خیر.
منبع: Healthline
در اپلیکیشن بهزی همیشه می‌توانید با پزشک و درمانگر خود مشاوره کنید و از توصیه‌های درمانی برای بهبود کامل‌تر استفاده کنید.
از داروخانه آنلاین بهتیام نیز می‌توانید مکمل‌ها و محصولات سلامت موردنظر خود را آنلاین تهیه کنید. در مسیر سلامتی و خودمراقبتی همراه شما هستیم.
این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزینی برای تشخیص و درمان توسط پزشک قلمداد شود. هرگز عمل به توصیه‌های پزشک را به‌دلیل مغایرت با مطالبی که می‌خوانید، به تأخیر نیندازید یا نادیده نگیرید.
