هر آنچه باید درباره اچ‌آی‌وی و ایدز بدانیم
فهرست مطالب
اچ آی وی ویروسی است که با هدف قرار دادن سیستم ایمنی بدن آن را تغییر می‌دهد. این بیماری، بر روند عفونت‌ها و بیماری‌های بدن نیز مؤثر است و اگر درمان نشود، امکان دارد، به مرحله پیشرفته آن یعنی «ایدز» تبدیل شود. به دلیل پیشرفت‌های پزشکی و دسترسی به خدمات درمانی باکیفیت، افراد مبتلابه اچ آی وی به‌ندرت وارد مرحله ایدز می‌شوند.
در ادامه همراه «بهتیام» باشید تا با دلایل، علائم و روش‌های درمانی این بیماری آشنا شوید.
بیماری اچ آی وی چیست؟
اچ آی وی به ویروسی گفته می‌شود که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند. این ویروس به سلول‌های ایمنی بدن، یعنی سلول‌های CD4 حمله می‌کند. بیماری اچ آی وی سلول‌های CD4 را هدف قرار داده، به داخل آن‌ها نفوذ کرده و از آن‌ها برای افزایش تعداد ویروس، استفاده می‌کند. با این کار، سلول‌های ما را از بین میبرد و توانایی بدن را برای مبارزه با سایر عفونت‌ها و بیماری‌ها کاهش می‌دهد. این امر، خطر عفونت‌های فرصت‌طلب را بیشتر می‌کند و احتمال بروز برخی از انواع سرطان‌ها را افزایش می‌دهد. بیماری اچ آی وی یک بیماری دائمی و مادام‌العمر‌است؛ امّا می‌توان از انتقال ویروس و پیشرفت عفونت جلوگیری شود.
ایدز چیست؟
کلمه ایدز به «سندروم اکتسابی نقص سیستم ایمنی بدن» گفته می‌شود. ایدز درواقع مرحله‌ی پیشرفته از ابتلا به عفونت اچ آی وی است. ایدز زمانی تشخیص داده می‌شود که میزان CD4 در بدن فرد به کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میلی‌متر مکعب برسد. اگر فرد مبتلا به اچ آی وی درمان نشود، احتمالاً وارد مرحله ایدز ایجاد می‌شود؛ زیرا سیستم ایمنی بدن، با مرور زمان، ضعیف و ضعیف‌تر می‌شود. پیشرفت‌های درمانی ضدویروسی، باعث شده است، پیشروی تا مرحله ایدز بسیار کمتر شود.
ابتلا به ویروس اچ ای وی
بیماری اچ آی وی از طریق
- خون
- مایع منی و پیش‌منی
- ترشحات واژن
- و شیر مادر
منتقل می‌شود.
این ویروس از طریق بزاق دهان منتقل نمی‌شود؛ بنابراین فرد نمی‌تواند به‌طور مثال از طریق بوسه با دهان باز، به بیماری اچ آی وی مبتلا شود. یکی از دلایل اصلی انتقال بیماری اچ آی وی، رابطه جنسی واژینال یا مقعدی است. برای جلوگیری از انتقال بیماری، حتماً باید از کاندوم استفاده شود. همچنین مصرف داروهای پیشگیری قبل از مواجهه (pre-exposure prophylaxis)-داروی پیشگیری از انتقال بیماری اچ آی وی- استفاده شود. یکی دیگر از دلایل اصلی انتقال بیماری اچ آی وی، استفاده از وسایل تزریق مواد مخدر به‌صورت مشترک است. انتقال بیماری اچ آی وی در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی به نوزادان به‌ندرت صورت می¬گیرد. در هنگام انتقال خون اهدایی، اگر غربالگری به‌درستی انجام شود، خطر انتقال بیماری نیز کاهش پیدا می‌کند. غیرقابل‌شناسایی= غیرقابل‌انتقال
بیماری اچ آی وی زمانی که از طریق مایعات، منتقل می‌شود، حاوی میزان محدودی از ویروس است. اگر فردی دارای میزان کمی از ویروس اچ آی وی باشد، ممکن است غیرقابل‌شناسایی باشد و در این شرایط، این ویروس نمی‌تواند به شخص دیگری منتقل شود. برای نشان دادن این واقعیت که میزان غیرقابل‌شناسایی از ویروس اچ آی وی، قابل‌انتقال نیست، از این علامت اختصاری استفاده می‌کنند U=U هنگامی‌که میزان ویروس در بدن آن‌قدر کم است که آزمایش خون هم نمی‌تواند آن را تشخیص دهد، پزشکان بیماری اچ آی وی را غیرقابل‌شناسایی در نظر می‌گیرند. فردی با میزان غیرقابل‌شناسایی ویروس، باز هم مبتلا به اچ آی وی است و لازم است، همیشه نظارت منظم بر بیماری پنهان خود، از طریق آزمایش‌های خون داشته باشد.
پیشرفت بیماری به سمت مرحله ایدز
احتمال پیشرفت بیماری اچ آی وی به سمت مرحله ایدز از شخصی به شخصی دیگر متفاوت است و به عوامل متعددی بستگی دارد که عبارت‌اند از:
- سن فرد
- توانایی بدن برای مقابله با بیماری اچ آی وی
- دسترسی به خدمات درمانی باکیفیت
- وجود سایر عفونت‌ها
- مقاومت ژنتیکی فرد نسبت به برخی از انواع بیماری اِچ آی وی
- نوع بیماری اچ آی وی، چراکه برخی از آن‌ها مقاوم به دارو هستند
علائم بیماری اچ ای وی
در بیشتر موارد، عفونت‌های دیگر در بدن (باکتری¬ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و یا انگل‌ها) باعث بروز علائم بارز بیماری اچ آی وی می‌شوند.
علائم اولیه بیماری اچ آی وی
برخی از افراد مبتلا به اچ آی وی ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از ابتلا به این ویروس هیچ علائمی ندارند. به همین دلیل، ۱ نفر از هر ۷ نفر فرد مبتلا به اچ آی وی در ایالات‌متحده آمریکا از اینکه به این بیماری مبتلا است آگاهی ندارد. از این بابت است که پزشکان، انجام منظم آزمایش‌ها را به همه توصیه می‌کنند تا هر کس از وضعیت خود نسبت به بیماری اچ آی وی مطلع باشد.
درعین‌حال، ۸۰٪ از افراد مبتلا به اچ آی وی، ۲ تا ۶ هفته پس از ابتلا به عفونت، علائمی شبیه به سرماخوردگی پیدا می‌کنند. این علائم درمجموع «سندروم رتروویروسی» نامیده می‌شود.
علائم اولیه بیماری اچ آی وی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تب
- لرز
- تعرق به‌ویژه در شب
- غدد بزرگ‌شده یا غدد لنفاوی متورم
- بثورات جلدی (التهاب پوستی) گسترده
- کوفتگی
- ضعف
- درد مانند درد مفاصل
- دردهای عضلانی
- گلودرد
- برفک یا عفونت مخمری
- کاهش وزن ناخواسته با پیشرفت بیماری اچ آی وی
این علائم نشان از مقابله‌ی سیستم ایمنی بدن، هنگام روبه‌رو شدن با انواع عفونت‌ها است. هر کس که چندین مورد از این علائم را داشته باشد، باید آزمایش دهد.
بیماری اچ آی وی بدون علامت
پس از برطرف شدن «سندروم حاد رتروویروسی»، بسیاری از افراد برای سال‌ها هیچ علائمی از بیماری اچ آی وی را تجربه نمی‌کنند. با وجود اینکه آن‌ها حال خوبی دارند و سالم به نظر می‌رسند، اما ویروس به گسترش و آسیب رساندن به سیستم ایمنی و اندام‌ها ادامه می‌دهد. اگر فرد داروهای پیشگیری از انتشار ویروس را مصرف نکند، این روند آهسته، می‌تواند بین ۸ تا ۱۰ سال ادامه پیدا کند. بااین‌حال، مصرف داروهای ضدویروسی می‌تواند این روند را متوقف کرده و یا ویروس را کاملاً سرکوب کند.
مراحل آخر بیماری اچ آی وی
اگر فرد مبتلا به اچ آی وی تحت درمان قرار نگیرد، ویروس توانایی بدن او را در مقابله با عفونت، ضعیف کرده و او در معرض بیماری‌های جدی قرار می‌گیرد. زمانی که سلول‌های CD4 به‌شدت کاهش می‌یابد، یعنی کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میلی‌متر مکعب، پزشک می‌تواند مرحله ایدز را تشخیص دهد که برخی اوقات مرحله سوم بیماری اچ آی وی نامیده می‌شود. وجود برخی از عفونت‌های فرصت‌طلب، مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها یا مایکرو باکتری‌ها می‌توانند در تشخیص مرحله ایدز به پزشک کمک کنند.
علائم ایدز شامل موارد زیر است:
- تاری دید
- سرفه خشک
- تعرق شبانه
- بروز لکه‌های سفید بر روی زبان یا دهان
- تنگی نفس یا دیس پِنه (dyspnea)
- تورم غدد برای هفته‌ها
- اِسهال که معمولاً مداوم یا مزمن است
- تب بالای ۳۷ درجه که برای هفته‌ها طول بکشد
- کوفتگی مداوم
- کاهش وزن ناخواسته
در یک فرد مبتلا به ایدز، خطر ابتلا به بیماری‌های تهدیدکننده‌ی زندگی به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد. اگر درمانی صورت نگیرد، افراد مبتلا به ایدز، معمولاً حدود ۳ سال پس از تشخیص، زندگی می‌کنند. درمجموع، فردی که در مرحله‌ی ایدز قرار دارد، با مصرف سایر داروها در کنار درمان بیماری اچ آی وی، می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری و بیماری را کنترل و درمان کند. هنگامی‌که یک فردِ مبتلا به اچ آی وی، تحت درمان قرار می‌گیرد، ممکن است بیماری او تا مرحله‌ی سوم هرگز پیشروی نکند. انجام درمان، کمک می‌کند، او عملکرد ازدست‌رفته‌ی سیستم ایمنی خود را بازیابی کند؛ و این امر باعث از بین رفتن عفونت‌های جدی در بدنش شود.
منبع: MedicalNewsToday
در اپلیکیشن بهزی همیشه می‌توانید با پزشک و درمانگر خود مشاوره کنید و از توصیه‌های درمانی برای بهبود کامل‌تر استفاده کنید.
از داروخانه آنلاین بهتیام نیز می‌توانید مکمل‌ها و محصولات سلامت موردنظر خود را آنلاین تهیه کنید. در مسیر سلامتی و خودمراقبتی همراه شما هستیم.
این مطلب صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزینی برای تشخیص و درمان توسط پزشک قلمداد شود. هرگز عمل به توصیه‌های پزشک را به‌دلیل مغایرت با مطالبی که می‌خوانید، به تأخیر نیندازید یا نادیده نگیرید.
